Constantien de Groete
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Flavius Valerius Constantinus (27 febberwari 272? - 22 mei 337), bekind es Constantien I de Groete, waor Keizer vaan Rome. Heer numde ziech vaanaof juli 306 keizer, meh woort pas vaanaof 308 es zoedaneg erkind.
Constantien waor de zoon vaan Constantius I Chlorus en Helena. Met Constantius veurde heer in Schotland 'ne veldtoch tege de Picte. Ziene vaajer storf in Eburacum (York) in 306 en Galerius aonvaarde tot Constantien ziene vaajer op zouw volge, zij 't iers slechs es Caesar, pas later es Augustus. Nao 308 trok heer op tege de Alamanne en de Fraanke die de Rijn oonveilig maakde, heer waor verantwoordelek veur Gallië, Brittanië en Hispanië.
Op 28 oktober 312 versloog heer Maxentius dee de mach had gegrepe in Italië op de Brögk vaan Milvius bij Rome. Later woort gezag tot heer bij dees euverwinning 'n religieus ervaring had, woebij heer e kruus zaog en 'n stum hoort die zag In hoc signo vinces (in dit teike zals te euverwinne). Licinius in 't ooste zörgde deveur vaan Maximinus aof te kaome door te trouwe met Constantiens zuster in 313. Zie kaome euverein de vervolging vaan de christene te beëindege en kondegde dit aof in 't Edic vaan Milaan. Al gaw woorte de twie boondgenote evels vijande en in 316 streide zie um 't Balkangebeed. Oeteindelek versloog Constantien ziene medekeizer in 324 bij Adrianopel.
Daonao kós de keizer ziech goon wije aon de weier reorganisatie vaan 't riek boemèt Diocletianus e begin had gemaak, ouch al probeerde heer neet, in tegestèlling tot ziene veurgenger, de christene te vernetege meh leet ziech oeteindelek zelfs bekiere. Ironisch genóg woort heer nao ziene doed vergoddelek door de senaat, zoewie de gewoente waor um gooi keizers te iere. Heer rekende wel veurgood aof mèt de Praetoriaanse Garde. Heer maakde ouch de concilies vaan Arles (314) en Nicea (325) meugelek.
Es keizer bevorderde heer de oetbreiding vaan 't christendom, meh heelt toch vas aon väöl heidense gebruke. In 313 nao Chr. vaardigde Constantien 't Edic vaan Milaan oet. Heet gaof mèt dees verordening de christene vrijheid vaan godsdeens. Constantien leet väöl kèrke bouwe en in 321 nao Chr. stèlde heer de zoondag es rösdaag in veur 't ganse riek. Helaas brach de veranderde towstand neet allein veurdeile, meh ouch naodeile, want de keizer ging steeds mie mach oetoefene in de kèrk. Heer reep kèrkeleke vergaderinge (Concilies) bijein en stèlde bisjoppe aon of zat ze weer aof nao eige gooddunke.
Ziene welliech groetsten daad waor de stiechting vaan 'n nui hoofstad, Constantinopel, stategisch gelege aon e kruuspunt vaan weeg zoewel te land es ter zie. De nui hoofstad laog diechter bij 't ikkenomisch zwoertepunt vaan 't riek en waor wied weg vaan 't awwe Rome. Heer lag de groondslaag veur de christeleke fase vaan 't Romeinse Riek, wat ziech vervolges oontwikkelde tot 't Byzantijnse Riek. Teves stiechte heer inkel kèrke, boe-oonder de Sint-Pietersbasiliek te Rome en de Heilig Graafkèrk in Jeruzalem
Zelf had heer e groet opvolgingsprebleem umtot heer veer zäöns had, boevaan de ajdste, Crispus, 'n aander moojer had daan de ander drei. Crispus woort op verdinking vaan euverspel met zien steefmam ter doed gebrach. De euverige drei, Constantien II, Constantius II en Constans, woorte same zien opvolgers. Dit gaof, wie hun vaajer al had gevrees, väöl strijd.
