Carolus Antonius Fodor

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Venloos. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Carolus Antonius Fodor, roopnaam Antoine (Venlo, geduip 12 april 1768 - Amsterdam, 22 fibberwarie 1846) waas 'ne Nederlandse componis, pianis en dirigent.

Fodor woort gebaore es zoon van de militaire musicus Carolus Fodor en Maria Elizabeth Messemaeckers. Van vaderskant waas hae van Hongaarse aafkoms.^[1] Zien aldere breurs Joseph Fodor en Charles Fodor ginge veur 'm ouk de meziek in. Es kind kreeg hae pianoles in Mannheim, wao toen misschien waal de beste hofkapel van de waereld waas en op zien dertieënde ging hae same mit Charles nao Paries um dao aan 't conservatorium vaerder te studere. Hae brach misschien ouk nog 'nen tied in Rusland door.

In 1790 geit hae in Amsterdam woeëne, wao hae soleert in 't orkes van Felix Meritis, waat toen in opkoms waas. Ouk speult hae in D'n Haag aan de prinseliken hof. Es pianis bouwt hae 'n gooj reputatie op. In 1798 trouwt hae mit Geertruida Tersteeg. As in 1801 Bartholomeus Ruloffs störf, d'n dirigent van Felix Meritis, nump Fodor zien positie euver. Hae zal det orkes de kómmende 25 jaor blieve dirigere. In 1808 druueg keuning Lowie Napoleon 'm veur es lid van 't Instituut voor Wetenschappen, Literatuur en Schone Kunsten. Vanaaf 1811 helt hae, same mit ónder mier Johann Wilhelm Wilms, de dinsdaagconcerte in de Munt.

Fodor zien oeuvre umvat dreej symfonieë, diverse pianoconcerte, vuuel kamermeziek (dök mit piano), 'nen opera Numa Pompilius (verlaore gegaon) zoeëwie vuuel lejer en cantates veur diverse gelegehede. Wiewaal det zien oeuvre rilletief bescheie is, is 't mit de niejste modes van zienen tied mit. Hae begint, wie mier componiste, as naovolger van Joseph Haydn, maar geit nao 1800 al mit in de dan opkómmende vreugromantiek.

Zienen insigste zoon Carel Joseph Fodor woort koupman en kunsverzamelaer. Aan um dank de stad 't Museum Fodor, 't ierste musuem in de stad veur modern kuns.