Barbacane
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Ein barbacane is ein boetewerk of eine versjterkde boetepos in de toegank van ein laat-middeleëuwse sjtad of kesjteël, dèks in de vörm van eine (döbbele) vestingstaore baove ein paort of brök en deende ter verdediging van dees sjtad of kesjteël. ’t Woord barbacane sjtamp van 't middeleëuws-Latiense barbecana dat is aafgeleijd van 't Perzische barbarkhan; barbar: "bewaker" (van 't Awt-Iraanse parivraka; "besjermend") + khan; "hoes" (oet 't Midde-Perzische)[1])
Barbacane óntsjtónge wiej me in de tweëde hèlf van de vieftieënde eeuw zich probeerde te verdedige taenge vuurwaopes en daoróm veur de hoofpaorte extra hinjernisse en verdegingwerke ging aanlègke. Later woorte raveline en vestingwerke geboewd óm dit doel te bereike. In de 15e eëuw ware de belaegeringsmethoades en de artillerie aevel dusdanig verbaeterd dat de barbacane ziene beteikenis verloor. Toch woorte ouch in de 16e eeëw nog ènnige barbacanes geboewd.
In Aoke is de Ponttor oet de 17e/18e eëuw in de boetesjte sjtadsmoer ein veurbeeldj van eine barbacane. Ein sjoan veurbeeldj van eine intact gebleve barbacane in Nederlandj is de door moere aan de hoofpaort verbónje veurpaort biej de Amsterdamse Paort in Haarlem.
Fotogallerie
[bewirk | brón bewèrke]-
De barbacane van Carcassonne -
De babacane van de Malbork in Warschau -
De babacane van de Malbork in Warschau, aanzich -
De Weißer Turm in Nürnberg (reconstructie) -
Barbacane van 't Kremlin in Moskou (Koetafja-taore). -
De barbacane van Krakau -
De barbacane van ’t Franse Cahors -
De barbacane Lazarus-Tores in Avignon (neet in ’t verlengde van de hoofpaort gelaege)
