Alfabetiseringsgraod
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Duusterroead: óngere 50%
Roead: 50-60%
Oranje: 60-70%
Oliefgruuen: 70-80%
Gruuen: 80-90%
Leechblaw: 90-97%
Duusterblaw: baove de 97%
Brón: The World Factbook (2011).
De alfabetiseringsgraod is 'n statistische groeatheid die 't alfabetisme aanguuef: 't aandeil vanne bevoukingsgroep det kan laezen of sjrieve. Hiemit is 't ouch 'n aanwiezing veure óntwikkelingsgraod van 'n bevoukingsgroep. 't Wuuertj döks oetgedrök es e percentaasj van 't totaal aantaal aan luuj, manskaerelen of vrólje.
De alfabetiseringsgraod zaet get euver wie wied de euverheid d'rin geslaag is de bevouking te sjoeale. 't Ciefer wuuertj döks gebroek veure óntwikkelingsgraod van óntwikkelingslenj aan te gaeven of de verhajing van 't aantaal aan vrólje det kan laezen of sjrieve t'n opzich van 't aantaal aan manskaerele. 't Wuuertj döks gebroek binne vergeliekingssysteme, wie de index vanne miensjelike óntwikkeling vanne Vereinigdje Naties.
Oearzake veure versjille tösse lenjer en gebiede binne lenjer zeen:
- Migratieachtergróndj (nuujkómmers, gaswirkers of vlöchtelinge);
- Culturelen achtergróndj (wie 't kastesysteem in India en stamregelen in Nigeria);
- Discriminatie van bepaoldje gruup door anger gruup mit mach.
E veurbild van discriminatie is de positie vanne vrouw t'n opzich vanne man binne sómmige religieus fóndamentalistische gruup, wie de Taliban.
De alfabetiseringsgraod zaet aevel neet ummer alles euvere bevouking. Naeve primair analfabetisme kump veural in óntwikkelingslenj ouch secundair en tertiair analfabetisme veur. Secundair guuef 't aantaal luuj in 'n bevoukingsgroep aan det op latere laeftied door gebraek aan ubing 't vermeuge toet laezen en sjrieven is verlaore; bie tertiair geitj 't euver e deil van dees vaerdigheje.