't Titelgevech
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
’t Titelgevech (oersprunkelek Frans: Le combat des chefs) is e stripalbum oet de Asterix-serie. In de oersprunkeleke serie dreug 't album nommer 7.[1] 't Is eint vaan de twie albums - 't ierste - boe 'n Limbörgse vertaoling vaan versjeen. In dit album daog e Romeins gezind stamhoof Abraracourcix oet um te vechte mèt de dörper vaan allebei es inzat. Tege d'n achtergroond späölt 't thema vaan cultureel assimilatie en collaboratie mèt 'n bezèttende mach.
Publicatie
[bewirk | brón bewèrke]'t Album versjeen in veurpublicatie in 't stripblaad Pilote tösse 22 oktober 1964 (Pilote nr. 261) en 5 augustus 1965 (nr. 302). In 1966 woort 't es album oetgegeve; dit album versjeen es ierste in de serie direk bij Dargaud en neet in eige behier bij Pilote. Sinds 1998 bezit oetgeverij Hachette de rechte euver 't album.[2]
In 1989 woort 't book bewèrk tot teikefilm oonder de naom Astérix et le coup du menhir (in 't Nederlands Asterix en de knallende ketel). Deze film maak ouch gebruuk vaan verhaoleleminte oet Astérix et le devin (Asterix en de ziener; neet in 't Limbörgs versjene).
In 1996 kaom de Limbörgse vertaoling oet, 'n samewèrking vaan d'n daanmaolegen oetgever Dargaud en de vereineging Veldeke.[3]
Synopsis
[bewirk | brón bewèrke]De Romeine höbbe e nui plan um 't dörpke vaan de opstendege Galliërs oonder control te kriege. 'ne Romein, Vossius, bedink ziech 'n aajd Gallisch gebruuk. E stamhoof kin 'n aander stamhoof oetdage veur e gevech, en wee wint weurt hoof vaan allebei de stamme. Ze zeuke ziech daoveur Aplusbeminix oet, e fysiek sterk stamhoof wat mèt de Romeine collaboreert, en vraoge häöm Abraracourcix oet te dage. In ierste instantie weigert Aplusbeminix, umtot zelfs heer neet op kin tegen iemes mèt touverdraank. De centurio beloof häöm dao-op Panoramix d'n druïde te pakke.
Panoramix geit inderdaod oonbesjermp 't bos in, meh zjus dee veize kier volge Asterix en Obelix häöm. Es de Romeine häöm aonvalle, perbeert Obelix die te verjaoge mèt 'ne menhir. Heer raak evels Panoramix zelf, dee door de klap bröl is gewore en ziech 't recep vaan d'n touverdraank neet mie rappeleert. Kort daonao kump Aplusbeminix 't dörp in um ziene collega oet te dage, dee dat aonnump.
In d'n hoop d'n druïde zie geheuge te herstèlle laote de Galliërs häöm experimentere mèt kruie. Dit heet evels gein aander effek es d'n eine nao d'n aanderen oontploffende ketel en drenkskes boe me door vaan kleur versjut of geit vlege. De Galliërs beslete daan um hölp te hole bij 'ne gespecialiseerden druïde, Amnesix. Zoonder bezej gief Obelix deen evels ouch 'ne klap mèt 'ne menhir, zoetot allen hoop op genezing weg is.
De volgende mörge begint 't titelgevech. Abraracourcix deit neet väöl aanders es veur zienen opponent wegloupe. Intösse raak Panoramix bij touwval toch geneze. Asterix löp nao de rink um dat zie stamhoof te vertèlle. Dee heet mèt die kemissie geinen touverdraank mie nujeg en hojt Aplusbeminix in eine slaag neer. Abraracourcix zuut aof vaan zie rech um 't aander dörp euver te numme.
Grappe en thema's
[bewirk | brón bewèrke]Ouch in dit album zien weer diverse anachronismes. Zoe weurt 't gevech ingeriech wie 'ne boksmatch, en weurt daorumheer 'ne groets opgezatte broonk gehawwe, compleet mèt bokseutokes, achbaon en sjeettent (mèt katapulte). De running gag vaan Obelix dee op zie gewiech weurt aongesproke krijg e vervolg; deeskier oontkint heer 't evels neet zoemer, meh raak heer ouch ech oonzeker.
De grap vaan Abraracourcix dee gein conditie heet umtot 'r ziech ummer op zie sjèld liet drage kump later trök in Le bouclier arverne (Het ijzeren schild, album 11). 't Gevaor vaan d'n druïde dee geinen touverdraank mie kin make krijg e vervolg in 't album L'Odyssée d'Asterix (De Odyssee van Asterix, album 26).
Dialekte in de Limbörgse vertaoling
[bewirk | brón bewèrke]De Galliërs oet 't dörp vaan Asterix spreke Mestreechs, de Romeine Remunjs, de Galliërs vaan boeten 't dörp Gulpesj en de Gotische barbaar sprik Völzer. De inleiing en de vertèlstum zien in 't Venloos.
Rifferenties
[bewirk | brón bewèrke]- ↑ Asterix.com - De strijd van de stamhoofden
- ↑ Asterix around the world - Asterix speaks French
- ↑ R. Goscinny, A. Uderzo [vertaolers oonbekind], ’t Titelgevech. Wieërt, Dargaud/Veldeke, 1996