Miezjele
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Miezjele of miezele ies ’n oud kaartsjpel, dat in Nederland, ónder de naam Miezemauzen, veur 1940 hièl populair waor. Van oarsjpróng kump ´t oet Duutsjland.
't Sjpel weurt gesjpeeld door minstens 2 en maximaal 6 sjpelersj.
´t Sjpel miezjele
[bewirk | brón bewèrke]Zoawie 't in Zuud Limburg gesjpeeld weurt.
Allein kaarte, van alle veer de "kleure", van 7 tot en mèt de aos doon mèt:
- Harte (♥)
- Roete (♦)
- Kliè (♣)
- Sjöppe (♠).
Veer sjpelersj kriege eder 5 kaarte in de heng, verdeild in de ièrsjte runde 3 en in de volgende runde nog ins 2 kaarte. Bie 6 sjpelersj kriet ederein 4 kaarte (2 en 2).
Ederein begint mèt 25 punte.
Wae ’t ièrsjte bie 0 ies, of lièger, haet gewónne.
Troef ies de driede, umgedriède, kaart van de deiler. De veurhand, links van de deiler, maog es ièrsjte keze of ‘r mètgeit. Haet ‘r sjlechte kaarte dan zal hae passe. Geit ‘r mèt, dan maog hae es ‘r wilt, eine kièr, ’n aantal kaarte inrule, meh neet miè passe. Es ederein pas moet de lètste in de runde mèt de deiler sjpele (minimaal 2 sjpelersj dus). 'ne Sjpeler maog mer drie kièr achterein passe.
De deiler kump op mèt ’n zelf gekoze kaart. De andere moete respectievelik: bekènne, troeve, euvertroeve, of ’n willekeurige kaart goaje. Dae de hoagste kaart lèk wint de trèk en maog de volgende kaart oplègke. De waerd van de kaarte geit van 7, 't liègste, tot de aos es hoagste.
Es emes nog mer 5 punte haet maog nemes passe. Kump dae wir bove de 5 dan maog ´t waal wir.
Bie edere gewónne trèk maog 1 punt aafgetrokke.
Hòbs se gein trèk dan kries se 5 punte debie.
Wae 't sjpelke wint maog bie 't volgende geve (deile).
Es ‘ne sjpeler bie ’t deile alle 5 de kaarte van ein kleur haet, reup ‘r, naodat ederein gezag haet of ‘r mètgeit of pas, dat ‘r ‘ne miezjel haet. Dat hèt 'ne valsje miezjel. Hae maog dan metein zelf 5 punte aaftrèkke en de andere, die neet gepas höbbe, 5 punte debie tèlle.
Bie ‘ne échte miezjel ('ne troevemiezjel mèt allein mer troefkaarte) gebeurt ’t zelfde, meh dan mèt 10 punte. De troevemiezjel wint ’t ummer van de valsje.