Jan Peter Balkenende

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Jan Peter Balkenende (officieel Jan Pieter; Biezelinge, 7 mei 1956) is 'ne CDA-politicus en vaan 2002 tot 2010 premier vaan Nederland.

Balkenende woort gebore in 't Ziews dörp Biezelinge, gemeinte Kapelle. Heer doorleep 't atheneum aon 't Christelijk Lyceum in Goes, en deeg daonao twie studies aon de Vrij Universiteit in Amsterdam, iers historie, daonao rechte. Wie heer daovaan in 1982 aofstudeerde brach heer iers nog twie jaor door aon in de Academische Raod, meh góng heer in 1984 wèrke bij 't wetensjappelek bureau vaan 't CDA. Hei bleef 'r tot 1998 wèrkzaam. In de jaore tachteg studeerde heer ouch nog wijer, wat häöm in 1992 e doctoraat opleverde, oetgereik veur zie proofsjrif Overheidsregelgeving en maatschappelijke organisaties. In 1993 kraog heer ouch e professoraat: heer woort bezoonder hoeglierer Christelek sociaal dinke euver maotsjappij en ikkenomie. In 1996 trojde heer mèt zjuriste Bianca Hoogendijk. Ze kraoge in 1999 ein dochter.

Nao de veur 't CDA oongunsteg verloupe verkezinge vaan 1998 kaom heer in de Twiede Kamer, es vice-fractieveurzitter. Wie nao 'n intern crisis fractieveurzitter Jaap de Hoop-Scheffer mós opstappe naom heer op 3 november 2001 't veurzittersjap euver. Daodoor raakde heer in eine slaag bekind. Heer leide 't CDA oonverwach tot 'n euverwinning en begós, mèt de VVD en de LPF, aon e kabinet boe heer zelf premier vaan woort; heer volgde Wim Kok op. 't Kabinet-Balkenende I trooj op 22 juni 2002 aon. De intern spanninge waore vaanaof 't ierste memint aonwezeg en Balkenende tuinde ziech geine sterke leismaan, al vraoge väöl lui ziech aof of wel iemes de val vaan 't kabinet had kinne stoppe. De kritiek waor evels algemein. Ouch kraog me d'n indrök tot minister vaan zjusties Piet Hein Donner häöm wiedgoond adviseerde. Wie de bei LPF-ministers Eduard Bomhoff en Herman Heinsbroek oontslage woorte deende heer 't oontslaag vaan 't gans kabinet in.

Nao de verkezinge begin 2003 begós heer iers aon 'n formatie mèt de bekans eve sterk oet de verkezinge gekoume PvdA, meh wie die partij aofhaokde koos heer veur 'n formatie mèt de VVD en D'66. Dit kabinet-Balkenende II trooj op 27 mei 2003 aon. 't kabinet naom 'n aontal conservatief maotregele, meh bleek stabiel genoog um te kinne regere. Felle kritiek kraog 'r op de väöl bezuineginge, en op 't steune vaan de Derde Golfoorlog. In september en oktober 2004 laog heer 'ne goje maond in 't hospitaol veur 'n zwoer infectie aon z'ne voot.

Balkenende zien leismaansjap heet veural te lije oonder zien imago. Me vint häöm stief, typisch gerifformeerd, en heer zouw wieneg otoriteit höbbe. Zien uterlek weurt dèks vergeleke mèt dat vaan Harry Potter. Al dees kwalificaties woorte in 2005 door de Belsje minister De Gucht geuut, wat 'n klein ruizing tösse bei regeringe tot gevolg had.

Oetindelek zouw Balkenende ouch mèt zie twiede kabinet probleme kriege. Op 19 juni 2006 veel 't kabinet, naotot D'66 oet de coalitie getroje waor um 'n kwestie euver de populair minister Rita Verdonk. Heer formeerde mètein e noedkabinèt mèt CDA en VVD allein, 't kabinèt-Balkenende III. Heer wis in de maonde tot de verkezinge (november 2006) zie verluus te beperke tot drei zetele (44 nao 41) en woort weer premier, vaan 't Kabinet-Balkenende IV (CDA, PvdA en ChristenUnie). Dit kabinet veel in februari 2010. In de week die volgde zag Balkenende al, tot heer aon zouw blieve es leismaan vaan 't CDA. Wie de verkezinge vaan 9 mei 2010 evels oetzunderlek slech verlepe, stapde heer oonmiddellek op. Ouch maakden 'r bekind tot 'r neet mie es Kamerlid zouw trökkoume.