Homorechte in Europa
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Roed: Homohouwelek verboje,
Gries: Neet erkind of verboje,
Geel: In euverweging,
Liechblauw: Oongerezjistreerde samewoening,
Middeblauw: Gerezjistreerd partnersjap,
Doonkerblauw: Homohouwelek
Homorechte in Europa variëre per land. Mèt len wie 't Belsj en Nederland die 't homohouwelek erkinne tot len wie Macedonië en Roemenië die homoseksualiteit pas zjus gelegaliseerd höbbe. Tot in d'n 20sten iew gaof 't vervolginge vaan homoseksuele door gans Europa, meh sinds de jäöre 1990 zien mèt naome in Noord- en Wes-Europa aonzeenleke rechte touwgekind aon dees bevolkingsgroop. Dit kump al of neet door de verpliechting aon aonstaonde lede vaan de Europese Unie um discriminatie (vaan homoseksuele) aof te sjaffe.
Publieke opinie door Europa
[bewirk | brón bewèrke]Traditioneel gezeen zien Noord-, Centraal- en Wes-Europa de zoegenaomp "progressieve" deile vaan Europa mèt betrèkking tot homorechte. In Zuid-Europa is Spanje sinds 2005 ein vaan 't klein aontal len, wereldwied, gewore die 't homohouwelek erkinne en Andorra erkint sinds 2005 "börgerleke unies" (Catalaans: unió estable de parella).
Volges 'n oonderzeuk in 2006 door Eurobarometer mèt zoe'n 30.000 oondervraogde oet alle EU-lidstaote is de meining euver 't homohouwelek sterk verdeild. De meiste steun kaom procentueel oet Nederland (82%), Zwede (71%), Denemarke (69%), Belsj (62%), Luxemburg (58%), Spanje (56%), 't Vereineg Keuninkriek (55%), Duitsland (52%) en Tsjechië (52%). Dao-entege, de minste steun kaom procentueel oet Roemenië (11%), Letland (12%), Cyprus (14%), Bulgarieë (15%), Griekeland (15%), Pole (17%), Litouwe (17%) en Malta (18%).
Belangebehartiging
[bewirk | brón bewèrke]In Nederland is 't COC de organisatie die o.m. de homorechte bewaak. Ouch informeert 't COC de bevolking d.m.v. beveurbeeld tentoenstèllinge. [1]
Roems-kathelieke kèrk
[bewirk | brón bewèrke]Paus Benedictus XVI verklaorde in december 2008 tot de heteroseksualiteit besjermp moot weure, zjus wie 't regewoud, boemèt gezag weurt tot de heteroseksualiteit de einige "natuurleke" zouw zien. De Roems-kathelieke religie erkint tot homoseksualiteit besteit mer käört de praktisering devaan aof.
Euverziech vaan homorechte in alle Europese len
[bewirk | brón bewèrke]Dees lies bevat lande en gebeje met 'ne eige regering die kin beslisse euver homorechte.
| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksueel partnersjap | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Duitsland
|
 legaol sinds 1969 (1968 in Oos-Duitsland)
|
legaol sinds 2001
|
sinds 2017
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Hongarije
|
legaol sinds 1962
|
allein oongeregizjistreerde samewoening sinds 1996
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Kroatië
|
legaol sinds 1977
|
legaol sinds 2003
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Liechtenstein
|
legaol sinds 1989
|
sinds 2011
|
|
Heet gein leger | (allein steefkeendadoptie)
|
|
 Oosteriek
|
legaol sinds 1971
|
legaol vaanaof 2010
|
sinds 2019
|
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Pole
|
legaol sinds 1932
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Slovenië
|
legaol sinds 1977
|
legaol sinds 2006
|
sinds 2017
|
|
|
Verbeujt mieste discriminatie
|
 Slowakije
|
legaol sinds 1962
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Tsjechië
|
legaol sinds 1962
|
legaol sinds 2001
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Zwitserland
|
legaol sinds 1942
|
legaol sinds 2007
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksueel partnersjap | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Åland-eilande (zelf-besturend oonderdeil vaan Finland)
|
legaol sinds 1971
|
legaol sinds 2002
|
|
Gedemilitariseerd |
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Denemarke
|
legaol sinds 1933
|
legaol sinds 1989
|
sinds 2012
|
|
allein in gerezjistreerde partnersjappe en allein mèt kinder vaan de partner
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Eiland Man
|
legaol sinds 1994
|
legaol sinds 2005
|
|
|
|
Verbeujt meiste discriminatie
|
 Esland
|
legaol sinds 1992
|
legaol sinds 2016
|
|
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Faeröer (zelf-besturend oonderdeil vaan Denemarke)
|
legaol sinds 1933
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Finland
|
legaol sinds 1971
|
legaol sinds 2002
|
sinds 2017
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Greunland (zelf-besturend oonderdeil vaan Denemarke)
|
legaol sinds 1933
|
legaol sinds 1996
|
|
|
Oonbekind | Verbeujt alle discriminatie
|
 Ierland (Rippubliek vaan) (Noord-Ierland vèlt oonder 't Vereineg Keuninkriek)
|
legaol sinds 1993
|
|
|
|
allein eine partner kin e keend adoptere
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Iesland
|
legaol sinds 1940
|
legaol sinds 1996
|
sinds 2010
|
|
allein in gerezjistreerde partnersjappe
|
Verbeujt meiste discriminatie
|
 Letland
|
legaol sinds 1992
|
|
Groondwèttelek verbooje
|
legerdeens door opelekke homosexuele verbooje
|
Allein getrouwde koppele kinne adoptere
|
Verbeujt meiste discriminatie
|
 Litouwe
|
legaol sinds 1993
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Noorwege
|
legaol sinds 1972
|
legaol sinds 1993
|
sinds 2009
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
.svg){kind=small} Vereineg Keuninkriek
|
legaol sinds 1967 in Ingeland en Wales, 1980 in Sjotland en 1982 in Noord-Ierland
|
legaol sinds 2005
|
In Ingeland, Wales en Sjotland: sinds 2014 In Noord-Ierland: Neet touwgestande
|
|
|
Verbeujt mieste discriminatie
|
 Zwede
|
legaol sinds 1944
|
legaol sinds 1995
|
sinds 2009
|
|
allein in gerezjistreerde partnersjappe
|
Verbeujte alle discriminatie
|
| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksuele verhajdinge | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Albanië
|
legaol sinds 1995
|
|
|
|
|
|
 Armenië (hantering vaan d'n term "Europees" hink aof vaan de gebruukde Europees-Aziatische grensdefinities)
|
legaol sinds 2002
|
|
|
Oonbekind |
|
|
 Azerbaidzjan (hantering vaan d'n term "Europees" haank aof vaan d'n gebroekte Europees-Aziatische grensdefinities)
|
legaol sinds 2000
|
|
|
Oonbekind |
|
|
 Bulgarije
|
legaol sinds 1968
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Bosnië en Hercegovina
|
legaol sinds 1996 in de Fidderatie Bosnië en Hercegovina, 1998 in de Rippebliek Srpska
|
|
|
|
|
Verbeujt mieste discriminatie
|
 Georgië (hantering vaan d'n term "Europees" hink aof vaan de gebruukde Europees-Aziatische grensdefinities)
|
legaol sinds 2000
|
|
|
Oonbekind |
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 De Krim (zelf-besturend oonderdeil vaan Oekraïne)
|
legaol sinds 1992
|
|
|
Oonbekind |
|
|
 Macedonië
|
legaol sinds 1996
|
|
|
|
|
|
 Moldavië
|
legaol sinds 1995
|
|
|
|
|
|
 Montenegro
|
legaol sinds 1977 es semi-zelfstandeg oonderdeil van Joegoslavië
|
|
|
|
|
|
 Oekraïne
|
legaol sinds 1992
|
|
|
|
|
|
 Roemenië
|
legaol sinds 1996
|
|
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Rusland (incl. alle deilrippublieke)
|
legaol sinds 1993 sinds 2013 is eupelek belije sterk ingeperk |
|
|
|
|
|
 Servië
|
legaol sinds 1994 (1981 in Vojvodina)
|
|
|
|
|
|
 Wit-Rusland
|
legaol sinds 1994
|
|
|
legerdeens door opeleke homoseksuele verbooje
|
|
|
| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksueel partnersjap | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Belsj
|
legaol sinds 1843
|
legaol sinds 2000
|
sinds 2003
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Frankriek
|
legaol sinds 1791
|
legaol sinds 1999
|
sinds 2013
|
|
Allein es alleinstaonde
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Guernsey (incl.  Alderney,  Herm and  Sark)
|
|
|
|
Oonbekind |
|
|
 Jersey
|
|
|
|
Oonbekind |
|
Verbeujt alle dicriminatie
|
 Luxemburg
|
legaol sinds 1795
|
legaol sinds 2004
|
Regering wèlt 't inveure
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Monaco
|
legal since 1793
|
|
|
Gein eige leger | Oonbekind | Oonbekind |
 Nederland
|
legaol sinds 1811
|
legaol sinds 1998
|
sinds 2001
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksueel partnersjap | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Andorra
|
Officiele daotum vaan legaoliteit oonbekind, mèh zèker vaanaof 2005 wie homoseksuele paartnersjappe erkind zien
|
legaol sinds 2005
|
|
Heet gei leger | Oonbekind | Verbeujt sommege discriminatie
|
 Azore (zelf-besturend oonderdeil vaan Portugal)
|
legaol sinds 1983
|
legaol sinds 2001
|
sinds 2010
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Cyprus (excl. Noord-Cyprus)
|
legaol sinds 1998
|
legaol sinds 2004
|
|
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Griekeland
|
legaol sinds 1951
|
legaol sinds 2015
|
|
legerdeens door opeleke homosexuele verbooje
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Italië
|
legaol sinds 1890
|
legaol sinds 2016
|
|
|
allein getrouwde koppele kinne adoptere
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Madeira (zelf-besturend oonderdeil vaan Portugal)
|
legaol sinds 1983
|
legaol sinds 2001
|
sinds 2010
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Malta
|
legaol sinds 1973
|
|
|
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Portugal
|
legaol sinds 1983
|
legaol sinds 2001
|
sinds 2010
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 San Marino
|
legaol sinds 1864, gerecriminaliseerd in 1974 en weer legaol sinds 2001
|
|
|
Oonbekind |
|
|
 Spanje
|
legaol sinds 1979
|
legaol sinds 1998
|
sinds 2005
|
|
|
Verbeujt alle discriminatie
|
 Turkije
|
legaol sinds 1858
|
|
|
legerdeens door opeleke homosexuele verbooje
|
|
|
Betwiefelde gebeje
[bewirk | brón bewèrke]| Land | Decriminalisering vaan homoseksualiteit | Erkinning vaan homoseksueel partnersjap | Homohouwelek | Homo's mage opelek dene in 't leger | Adoptie door homoseksuele | Discriminatie vaan homoseksuele verbooje |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Gibraltar (euverzees gebeed vaan 't Vereineg Keuninkriek, Spanje maak aonspraok op 't gebeed)
|
legaol sinds 1993
|
|
|
|
|
Verbeujt sommege discriminatie
|
 Kosovo (allein gedeiltelek erkind, Servië maak aonspraok op 't gebeed)
|
legaol sinds 1994 (es oonderdeil vaan Servië), 2008 (as gedeiltelek erkind de facto autonoom gebeed)
|
|
|
Oonbekind | Oonbekind | Verbeujt sommege discriminatie
|
 Noord-Cyprus (allein erkind door Turkije)
|
legaol sinds 2009
|
|
|
Oonbekind | Oonbekind |
|
Referentie
[bewirk | brón bewèrke]Bronne
[bewirk | brón bewèrke]- Avert.org Ingels
- Eurobarometer oonderzeuk Ingels
- Ingelse Wikipedia