Zèsde iew
viefde iew - zèsde iew - zevende iew
De zèsde iew is 'n iew in de christeleke jaortèlling die leep vaan 501 tot en mèt 600. In Wes-Europa waor 't deil vaan de 'duuster iewe': nao de Groete Volksverhuizinge waor 't Wes-Romeins Riek ingestort en euveral maakde Germaonse keuninkrieke de deens oet. Väöl daovaan waore wel al gekeerstend. 't Byzantijns Riek góng zjus door 'n groete bleujperiode; 't deeg zelfs poginge 't Weste trök te vereuvere. Dit Riek veurde diverse oorloge mèt 't Perzisch Sassanideriek. China góng door 'nen tied vaan politiek oonras, meh bleujde cultureel wel op. Aon 't ind vaan d'n iew zörgde de Suidynastie weer eve veur einheid. Indië woort gedomineerd door 't Guptariek, wie dat ouch de iew daoveur al zoe waor. In Midde-Amerika bleujde de Mayacultuur.
Groete gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 507: Nao de slaag bij Vouillé verluis 't Visigotisch Riek 't gebeed benoorde de Pyreneeë aon de Fraanke.
- ca. 507: De Salische wèt weurt op sjrif gestèld (meugelek iejer).
- 511: Nao d'n doed vaan keuning Clovis weurt 't Frankisch Riek verdeild; de res vaan d'n iew zal 't gein einheid vörme.
- 526-32: Iberischen Oorlog in Georgië tössen 't Byzantijns Riek en Perzië.
- 534: De Byzantijnse generaol Belisarius versleit 't Vandaols Riek en lijf 't in.
- 535-54: Keizer Justinianus probeert noe ouch Italië trök te pakke. Dat lök oetindelek mer deils: heer oonderwerp 't Ostrogotisch Riek, meh neet de Longobarde.
- 536: 'ne Völkaonwinter zörg in groete deile vaan de wereld veur wanougste.
- 540-62: Lazischen oorlog tösse 't Byzantijns Riek en Perzië, ouch um de controle vaan Georgië. Oetindelek indeg 'r oonbeslis.
- ca. 550: De stad Teotihuacan weurt nao iewelange bleuj gebrandsjat en verlaote.
- 589: Keizer Sui Wendi vereineg veur 't iers in langen tied China weer.
Religie
[bewirk | brón bewèrke]- 553: Twiede Concilie vaan Constantinopel
- 589: 't Visigotisch Riek, tot daan touw Ariaons, nump officieel 't katholicisme aon.
Kuns
[bewirk | brón bewèrke]Persoene
[bewirk | brón bewèrke]Voorste
[bewirk | brón bewèrke]Gelierde
[bewirk | brón bewèrke]Kunstenere
[bewirk | brón bewèrke]Jaore
[bewirk | brón bewèrke]| Jaore 500 | 501 | 502 | 503 | 504 | 505 | 506 | 507 | 508 | 509 | 510 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jaore 510 | 511 | 512 | 513 | 514 | 515 | 516 | 517 | 518 | 519 | 520 |
| Jaore 520 | 521 | 522 | 523 | 524 | 525 | 526 | 527 | 528 | 529 | 530 |
| Jaore 530 | 531 | 532 | 533 | 534 | 535 | 536 | 537 | 538 | 539 | 540 |
| Jaore 540 | 541 | 542 | 543 | 544 | 545 | 546 | 547 | 548 | 549 | 550 |
| Jaore 550 | 551 | 552 | 553 | 554 | 555 | 556 | 557 | 558 | 559 | 560 |
| Jaore 560 | 561 | 562 | 563 | 564 | 565 | 566 | 567 | 568 | 569 | 570 |
| Jaore 570 | 571 | 572 | 573 | 574 | 575 | 576 | 577 | 578 | 579 | 580 |
| Jaore 580 | 581 | 582 | 583 | 584 | 585 | 586 | 587 | 588 | 589 | 590 |
| Jaore 590 | 591 | 592 | 593 | 594 | 595 | 596 | 597 | 598 | 599 | 600 |