Waeve
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Waeve is 't verbinje van horizontaal en verticaal groepe textiel oet dräöj. 't Is 'n hieël aaj techniek wo-op hieël väöl variante bestaon. De dräöj womit textiel wuuertj gewaeve kinne van versjillendj materiaal zeen, wie:
Veur 't waeve spantj me 'n aantal dräöj parallel op. De constructie wo-op dit gebeurt hèt sjaere. De opgespanne dräöj heite sjaering. Soms mótte dees sjaeringdräöj (of kittingdräöj) geliemp (gestaerk) waere óm mieë waerstandj te höbbe taenge breuk tiedes 't waeve. Vervolges waere éin veur éin anger dräöj haoks hie-op, tösse de sjaering door, in 't waefgetouw ingelag. Dees dräöj heite inslaag. Dees dräöj waere strang taengenein aangedrök.
Bie 'n weefgetouw kinne de dräöj van de sjaering (of kitting) per groep waere opgepuf door sjech. Door in e bepaold patroean de dräöj op te puffe, óntstaon ingewaeve patroeane, die hieël ingewikkeldj kinne zeen. Meistal waere de inslaagdräöj mit behölp van 'n sjeetspeulke in 't weefsel geweve. Dit sjeetspeulke is 'n sjuutvormig blökske wo-in 'n speulke mit draod, dae tiedes 't haen en weer bewaege wuuertj aafgewikkeldj.
Bie modernere waefmesjiender waere de inslaagdräöj ingebrach mit ofwaal starre steng (griepers geneump), mit e klein metaal projectiel (op Sulzer waefgetouwe) of de inslaagdräöj kinne ingebrach waere mit lóchdruk en/of waterstraol. 't Saort waefgetouw en de gebroekdje techniek óm de inslaagdräöj in te waeve waere meistal bepaald door 't saort weefsel det me wins te waeve. Veur tapiete en zwaore waefsele waere meistal griepers gebroek. Bie waefmesjiender die mit waterstraoltechniek wirke kin me meistal slechs mit synthetische gäöres waeve.