Waterkrachcentraal
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Waterkrachcentraal, hydraulische centraal of hydro-elektrische centraal is 'n lektriciteitscentraal die struimendj of neerstortendj water (waterkrach) gebroek veur 'n turbien in bewaeging te bringe. Zón centrales bevinje zich op struim of revere mit al dan neet 'n kónsmaesige dam. 't Verval en 't debiet vanne stroum zeen bepaolendj veure wirking.
't Gebroek van waterkrach bringk gein vervoeling mit zich mit en gei gevieërlik radioaktief aafval. Daoveur waere waterkrachcentrales gezeen es zjinneraters van gruuen enerzjie.
Wirking
[bewirk | brón bewèrke]
Ein hydro-elektrische centrale of waterkrachcentrale kan op meerdere maneere werke. Of via ein sjtuwdam, wo 't water weurdj opgesjlage, en dan via waterturbines weurdj aafgelaote, of via 't heugteversjil in riviere, wo biej ein sjtuw die gebroektj weurdj om 't peil in'ne rivier te handjhave ein of meer waterturbines zeen ingeboewwdj, ein zogenaamdje sjtruimingswaterkrachcentrale. Zo'n sjtruimingswaterkrachcentrale sjtuitj ouch biej de sjtuw in'ne Maas biej Lin.
't Rivierwater weurdj door de waterturbine geleidj, die zitj de potentieel energie van 't water om in ein drejjendje bewaeging. Dees drejjendje bewaeging werudj door de gekoppeldje generator omgezatj in elektrische energie. Om de sjtruiming te verhoge waere dees installasies geboewdj wo de sjtuwe de gootste valheugte höbbe. Mit die sjtuw weurdj de heugte van 't water baove de waterkrachcentrale geregeldj, det sjtuk numpdj men dan 't baovepandj van'ne sjtuw. 't Heugteversjil, en de hoeväölheid water bepaole 't opgewekdje vermoge aan elektrische energie. Es waterturbines waere meistal Kaplan- of Francis-turbines gebroektj. Eine bekindje leverancier is Alpine-Voest oet Oosteriek.
Sjpeciaal oetveuring
[bewirk | brón bewèrke]Dao zeen planne om in Limburg ein pompsjpaarbekke mit elektriciteitsopwek te boewe. Ein pompsjpaarbekke elektriciteitscentrale werktj zo: Es de sjtroum goojekoup is ('s nachs) weurdj 't water omhoog gepomptj, den es 't de sjtroum duur is, of es d'r väöl vraog is leut men 't water nao ein ongergronds meer valle, via waterturbines, en zo kan men den voldoende sjtroum levere. In Ingelandj, Noorwege, de Alpelenj en zelfs in Duitslandj en Luxemburg weurdj dees meneer van opwekke al gebroektj. In Limburg zoew men den biejveurbeeldj in'ne miene 't water omleeg kinne laote valle, en 's nachs weer trök nao ein van'ne grindjgate kinne pompe.
Zuuch ouch
[bewirk | brón bewèrke]
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle