Bekiek brón van Visé

{{dialek|Norbiks}}
[[Plaetje:Visé Liège Belgium Map.svg|thumb|250px|Liegking va Visé in de provincie Luuk]]
[[Plaetje:Peroen_Vis%C3%A90331.JPG|thumb|250px|D'r [[peroen]] va Visé]]
[[Plaetje:Saint_Hadelink%C3%A8rk_Vis%C3%A90488.JPG|thumb|250px|Saint Hadelinkèrk va Visé mèt sjtadsbeeld]]
'''Visé''', [[Norbiks]]e [[oetsjpraak]] ''Vizè'' mèt d'r klemtoeën op d'r örsjte lettergreep, ''Waezet'' ([[Moelinge]]) en ''Waezent'' ([[Voere (dörp)|Voere]]), ([[Welsj]]: ''Vizé'', [[Fraans]]: ''Visé'', [[Nederlands]]: ''Wezet'') is 'n [[sjtad]] in de [[provincie Luuk]] op 't [[Belsj]] haoverwaegs Luuk-[[Mestreech]], gelaege an twieë zieje van de [[Maas]]. 't Is de ènnige [[Welsj|Welzje]] sjtad die an [[Nederland]] grenst mae da waal in 't sjtroomgebied van de Maas. Visé wert ooch de ''Ville de l'Oie'' of ''Sjtad van de gans'' <ref> [[Volksverhaol]] en recept [[Gans op de wies va Visé]]</ref> geneumd.
De sjtad haat 'n oppervlakte va 27,99 km² en tèlt roond de 17.000 inwuëners.

In Visé sjtopt eeder oor d'r intercity tösje Mestreech en Luuk. Um 't haof oor vieërt 'ne sjtoptrein. Ooch d'r [[Talys]] Mestreech-[[Brussel]] sjtópt in Visé.

Saer de fusie in 1977 ömvat Visé de volgende kerne: [[Argenteau]], [[Cheratte]], [[Lixhe]], [[Richelle]] en [[Ternaaie]] of [[Lanaej]] (Lanaye).

== Historie ==
*Vondste va [[prehistorie|prehistorische]] [[vuursjtèè|silexwerktuge]] oet 't [[paleolithicum]] (100.00 v. chr) wiese op meinsjelèke aanwezighèèd.
*Vondste [[Romeinse tied|Romeinse]] legerplaatsj. Van hie-oet dreve de Romeine de [[Eburone]] wieër nao 't noord-weste en vervonge dae sjtam däör de [[Tungri]].
*In de [[9de ieëw]] begoes Visé 'n handelscentrum te waeëre, mèt baovelokaal [[maert|maerte]] en zelfs baoveregionaal jaormaerte. [[Karel de Groete]] verlieënde de plaatsj allerlèj bezeunder rechte. 
*[[Gooi Steej|Goo Sjtad]] of ''Bonne Ville'' in 't [[Prinsbisdóm Luuk|Prinsbisdom Luuk]]. D'r prins-bissjop [[Adolphe de la Marck]] beväördeelde Visé.
*Va [[1672]] bies [[1675]], verbleef [[Louis XIV]], kunning va [[Fraankriek]] op d'r leenkeroever va Visé in ''Hoes Houbart''. E waoërt begeleid dör musketier [[d'Artagnan]], dae in [[1673]] in [[Mestreech]] sjneuvelde.
*Groeëte verwoestinge an 't begin van d'r [[Örsjte Waeltkreeg]]. 
**De örsjte luuj sjneuvelde op [[4 augustus]] [[1914]]. Ter naogedachtenis an dis twieë gendarme is op de Place Reine Astrid, naeve d'r ingang van de Post, 'n monumaent geplaatst.
**Mieë wie 600 hoezer, zoewie 't sjtadhoes, 't [[Sepulceriene kloeëster]], de ''rue des Récollets'' en 't ''Hoes van de Gildes'' platgebraand. Nao d'r krèèg zeunt de hoezer wer opgeboewd mèt överhèèdssjteun. Gaevelsjtèng mèt de lètters ORD, de aafkorting van ''Office des Régions Dévastées'', getuge dao nog va.  
*In 1977: de fusie mèt de dörper.
*Momenteel is Visé 'n handelssjtad, mèt baovelokale maart en bezeunder Maaslandse architectuur.

==St. Hadelinkèrk ==
In [[1338]] zeunt de reiliek van St. Hadelin överbrach van de kèrk in [[Celles]] nao Visé. D'r reliekschrijn is tössje 1972-74 gerestaureerd en saer doe wer in de kèrk geplaatst. D'r driejde zoondèg va september is de [[brónk|St. Hadelinbroonk]]. De oontkèrkeleking in Visé is groeët.

==Lorettekèrkhof ==
Dizze [[kèrkhof]] liegkt op g'n huuëgde. Naeve d'r toegang sjtèèt 'n [[Lorettekapel]]. Naeve aow graafsjtèng vindt me dao ooch de typisch Belzje graver väör urne en saer ènnige tied 'n graasveldsje oeë me d'r esj kan oetsjtrujje. Op 't Belsj is 't verbaoje um de esjreste van overledene mèt nao hèèm te naeme.

== Referenties ==
{{referenties}} 

An 't begin van d'r vörrige ieëw zow 'n paerd en kar per oongeluk 'n gans ha ömgevare. D'r boer, oeë die gans va waor waor woedend en eiste dat d'r koetsier 'm näöge Frang zow betale väör 't verlees van de gans. 
"Niks daovan" zag d'r koetsier, "'ch betaal dich zès Frang en da behèls-te dich die gans mer". Op dat momaent kieëm d'r ''boj'' (vaeldwachter) langs en e sjtèlde de volgende oplossing väör.
"Betaal zès frang an d'r boer" zag-e an d'r koetsier, dae de gans neet ha woolt, "en 'ch betaal de aander driej Frang, mae da naem 'ch waal de gans mèt". Zoe gezag, zoe gedoeë en d'r boj noom de gans mèt nao heem oeë z'n vrow volges 't oondersjtaond recept de gans vaeërdèg makde. 

{{GemeinteVisé}}
{{GemeintesLuuk}}

[[Categorie:Visé| ]]
[[Categorie:Plaatse in Luuk]]
[[Categorie:Sjtaej in Belsj]]