Sjpeul

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Dit artikel geit euver de elektrische component; veur de vriejetiedsbesjtaejing, zuuch: sjpel.

'n Sjpeul is 'nen elektrische component dae besteit oet geleiende wikkelinge, meistal van kaoperdraod, op 'n sjpeulvorm (meistal van kunssjtof) worin zich al dan neet 'n magnetiseerbaar (weikiezere) kern bevindj, die waal of neet bewaegbaar is. Twee magnetisch-gekoppelde sjpeule vörme 'ne transformator.

Werking

Es 'ne elektrische sjtroum door 'n draod haer löp, weurt 'n magnetisch veld opgewek. Es de draod óm 'n buus haer is gedrejd, den weurt 't magnetisch veld gebundeld en krieg 't 'n richting. Es zich in de buus e magnetiseerbaar matterjaal (weikiezer, ferriet) bevindj, den weurt de bundeling van 't opgewek magnetisme sjterk vergroot. Angesóm zal de sjpeul e verangerlik magnetisch veld ómzètte in 'n elektrische sjpanning.

Toepassinge

Sjpeule höbbe versjillende toepassinge:

Es 'ne enerzjiebuffer. Sjpeule kinne waere gebroek in elektronische sjakeling veur häör zelfinductie;
Veur ómzètting nao magnetisme. Sómtieds bevatj 'n sjpeul 'n ferromagnetische kern. Door de magnetische kern nump de inductie toe. 'n Sjpeul wek ónger invlood van elektrische sjtroum e magnetisch veld op;
Veur ómzètting van elektrische enerzjie nao mechanische bewaeging;
Veur ómzètting van magnetische energie nao elektriciteit.

Zuuch ouch