Europese Gemeinsjap veur Atoomenergie

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

De Europees Gemeinsjap veur Atoomenergie (Ingels: European Atomic Energy Community, EAEC) of kortweeg Euratom is 'n internationaol organisatie mèt es buut 't promote vaan vreizaom touwpassinge vaan kernenergie.

De lidstaote vaan Euratom zien allemaol lidstaote vaan de Europese Unie (EU). De organisatie is opgeriech op 25 miert 1957 es rizzeltaot vaan 't Verdraag vaan Roeme. Mèt datzelfde verdraag woort ouch de Europees Ikkenomische Gemeinsjap opgeriech.

De Euratom is 'n aofzoonderlek organisatie, mer veur beslissinge gebruuk zie de instituties vaan de Europese Unie (Europees Parlemint, Europese Raod, Europees Kemissie). Op 1 jannewarie 1958 trooj 't Euratom-verdraag in wèrking en woort de Kemissie veur Euratom geïnstalleerd in Breusel. In 1967, mèt intwèrkingtreiing vaan 't Fusieverdraag kraog de Euratom same mèt de Ikkenomische Gemeinsjap en de Europees Gemeinsjap veur Kole en Staol ein Kemissie, eine Raod en ein begroeting. Alle len die touwtreije tot de EU motte ouch touwtreije tot de Euratom.

Allewel 't opriechtingsverdraag vaan de Euratom veur onbepaolden tied is geslote en noets is gewijzeg, gief 't al sinds 2003 kritiek um 't Verdraag te herzien. Zoe gief 't väöl nui lidstaote sinds 1957 die gaaroet noets interesse höbbe getoend um mie te innovere in kernenergie. Ouch gief 't veer vaan de oorsproonkeleke lede (Belsj, Duitsland, Italië en Nederland) die ummertouw mie gefocus zien op 't aofvouwe vaan 't gebruik vaan kernenergie. Ouch nuier lidstaote, wie Zwede, riechte ziech dao-op.

1948	1952	1958	1967	1987	1993		1999	2003	2009	2011
Verdraag vaan Breusel	Verdrage vaan Paries	Verdraag vaan Roeme	Fusieverdraag	Europese Ak	Verdraag vaan Mestreech		Verdraag vaan Amsterdam	Verdraag vaan Nice	Verdraag vaan Lissabon
			Europese Gemeinsjap veur Kole en Staol (EGKS)
			Europese Gemeinsjap veur Atoomenergie (EURATOM)
			Europese Economische Gemeinsjap (EEG)		→ P Ä Ö L →		Europese Gemeinsjap (EG)		Europese Unie (EU)
			↑Europees Gemeinsjappe↑			Zjustitie en Binnenlands Affaires (ZBZ)
						Politiëel en zjustitiëel samewèrking in straofzake (PZSS)
				Europees Polletiek Samewèrking (EPS)		Gemeinsjappelek boeteland- en veilegheidpolletiek (GBVP)
Wes-Europese Unie (WEU)