Sjteekoal: Versjèl tösje versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Gank nao de veurige diff Gank nao de volgende diff →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie op 28 jan 2016 16:53

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Sjteenkaol is e metamorf gesjteente dat gevörmt weëd durch aafzittinge va fossiele planteriste. 't Gesjteente besjteet oet lieëge koalsjtóf, die ónger hoeëge drök en temperetuur in 'ne langen tiedsdoër vervurmt weëd (dat me metamorf numt). Sjteenkaol vörmt zich noa broenkoal, en broenkaol vörmt zich noa turf, ofwaal gedruëgd veen. I kombenasie mit d'r drök, temperetuur en tiedsdoor óntsjteet oetintelig grafiet, antraciet en diamant. 't Dilve va 't gesjteente geet óngergronks. 't Gesjteente weëd döks gebroek as brankstóf vuur elektriciteetscentrale's. Vreuger woeëd sjteenkaol óch gebroek vuur hoezelige doeleng, wie koake óf 't branke va 'ne kachel. Durch de inveuring va de centrale verwarming in de '70, is 't gebroek va sjteenkaol vuur hoezelig doeleng kuëme vervalle.

Sjteenkoalewinning in Limburg

't Vervalle va de winning va sjteenkoal sjteet lateraal aa de sjleting va de sjteë- en broenkoalmiene in g'n Miensjtreek i Limburg. De leste mien die gesjlete woar, is de Oranje-Nassaumien i Heële in 1974. In 1965 al kónkigde 't kabinet Cals (KVP, ARP, PvdA) de sjletinge va de Limbörgse miene aa, weil de miene wieër ikkenomisj ónrendabel woeëde gezieë.

Zuud-Limburg en Midde-Limburg make deel oet va e groeëter sjteenkoalwinningsgebeed, sjtrèkkende va Ibbenbüren i 't Pruusj (bei Wesfale), bis in de umgeëving va 't Noard-Franzuësisje Kales (op Franzuësisj: Calais). Dit sjteenkoaleveld woeëd gevörmt in ge tiedperk va 't westfalien (313-309.9 meljoen joare geleëe), 'n deelperiode va 't karboon (resp. 359.2-299). In de twólfde ieëw woeëd vuur 't ieësj sjteenkoal gedólve in ge daal va 't reveerke de Worm bei Kirchroaj. In 1723 kroag 't kloaster va Rolduc 't rech um 't sjteenkoal in g'n umgeëving va Kirchroaj te dèlve. Dit gebeed sjtóng sjpieër bekank as de Domaniale Mien. Bei wettelig besjleet in 1901 is 't gebeed va Kirchroaj bis Zittert-Geleën (de oeëstelige en westelige Miensjtreek) óntgonne vuur 't dèlve va sjteenkaol bis ungeveër 't eng va de 60'er joare.

Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle

@@ Tekslien 8: / Tekslien 8: @@
 [[Zuud-|Zuud-Limburg]] en [[Midde-Limburg]] make deel oet va e groeëter sjteenkoalwinningsgebeed, sjtrèkkende va [[Ibbenbüren]] i 't Pruusj (bei Wesfale), bis in de umgeëving va 't Noard-Franzuësisje [[Kales]] (op Franzuësisj: ''Calais''). Dit sjteenkoaleveld woeëd gevörmt in ge tiedperk va 't [[westfalien]] (313-309.9 meljoen joare geleëe), 'n deelperiode va 't [[karboon]] (resp. 359.2-299). In de [[twelfde iew|twólfde ieëw]] woeëd vuur 't ieësj sjteenkoal gedólve in ge daal va 't reveerke de [[Worm]] bei [[Kirchroaj]]. In 1723 kroag 't kloaster va [[Rolduc]] 't rech um 't sjteenkoal in g'n umgeëving va Kirchroaj te dèlve. Dit gebeed sjtóng sjpieër bekank as de [[Domaniale Mien]]. Bei wettelig besjleet in 1901 is 't gebeed va Kirchroaj bis Zittert-Geleën (de oeëstelige en westelige Miensjtreek) óntgonne vuur 't dèlve va sjteenkaol bis ungeveër 't eng va de [[jaore 1960|60'er joare]].
+{{Sjtumpke}}
 [[Categorie:Chemie]]