Sint-Martinuskirk (Èèsjde)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Èèsjdes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De Sint-Martinuskirk is 'n kirkgebow ien de buurtsjap Breusj ien de plaots Èèsjde, ien de Nederlands Limburgse gemejnte Èèsjde-Mergraote. 't gebow wurd omgève doer 'n kirkhoeëf. Aon de noerdkant bevingd zich 'n plein. Aon de zujdkant laog vreuger de motte van Èèsjde mit 'n netuurlike bron. Ongevèèr 500 meter ten zujdweste van de kirk likt aon 't Vroenhof de kirk van 't dörp Èèsjde zelf: de kirk van Sint-Chrisjteijn.

De kirk is 'n rieksmonumingt en de patroenhèlige is Sint-Maarten.

Vreuger

Rongd 1200 is hie 'n Romaanse kirk mit toere gebowd. Van dis kirk is alleng nog mèr 'n ien de toere geplaotste latei uëver.

Ien 1393 weerd de Romaanse kirk kepotgemak, oenao dis ien 'nne Goeëtische sjtijl weerd herbowd. Van de Goeëtische kirk zien alleng de ron blow sjtejn zuile uëver mit Maoskapitelen ongder de Sjpitsbaogarcades ien 't huidige middensjieëp.

Rongd 1500 weerd de laotgotische toere van mergelsjtejn gebowd, oebie meugelik van de ongderbow van de awwe toere gebruuk is gemak.

Ien 1722 weerd 't goeëtisch sjieëp vervange doer 'n sjieëp ien baroksjtijl.

Ien 1851 weerd 't goeëtisch koer doer 'n groeter (priester)koer vervange. Daobie krèèg 't aon alletwie de kante 'n sacristierujmte. Aog weerd 't sjieëp verhoegd mit 'n lichtbeuk.

Ien 1879 bowde men 'n neogoeëtische graofkapel tieëge de noerdkant van 't koer.

Ien 1892 weerd de toere iengriepend gerestaureerd, oebie ongder andere de liege sjpits weerd vervange doer de huidige iengesjnoerde naoldsjpits. Aog weerde laotgoeëtische traceringe, galmloeëker en Frieze aongepast en vernujd.

Besjrieving

't Kirkgebow besjteit oet 'n laotgoeëtische toere mit veer geledinge en 'nne iengesjnoerde naoldsjpits, 'n drijbeuëkig sjieëp en 'n hafrongd gesjloeëte koer.

Boeëve de iengank ien 't toereportaol bevingd zich 'nne 12e-iewse latei oe op drij medaillons mit sjterk verwèèrde romaanse reliëfs. Ien de sacristie bevingd zich 'n 16e-iewse sjtejne altaortaofel en 'n twietal eike sacristiekasjte. Van 't meubilair zien wijjer van belang: twie koerbanke oet 1663 en 1718, twie 18e-iewse barokke beechsjteul en 'n 18e-iewse rococo credenskasj. 't Urgel is oet 1855 en is van de firma Pereboom & Leijser.