Prostitutie in de late middeliewe
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Klummesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Ing euverzich van de prostitusie van de 12e tot de 16e ieuw
D'r wurt waal döks gezag dat prostitutie d'r al zoë laank is wie d'r minsj. 't Beroop bliet 't zelfde, mèh wie ing bepaolde samelaeving mèt prostituees umgeit, is konstjant aan verèndering óngerhevig. Mèt de opkóms en gruj van de Europesje sjtae vanaaf de twelfde en dertieënde iew, probeert de euverheid häöre greep op de samelaeving te versjterke. Mit 'n baeter ontwikkelde hendel- en geldeconomie en ing toegenómme mobiliteit van zoëwaal koupluu, intellektuele es gewoon luuj, ontsjtóng d'r 'n potentiëel groëtere mèrt veur de (professioneel) prostituees. Tegelijkertied mèt ing verzjwak gelouf in de katholieke kèrk, wis de euverheid häöre greep op de prostituees te versjterke. Tege 't eind van de vèrtieënde iew werde d'r in versjillende Zuud-Europesje sjtae de ieëjste sjtadsbordele opgerich, geïnitiëerd vanoet de sjtedelike euverhede zelf. In Noordwes-Europa woare d'r natuurlik och bordele, meh die werde durch de burgers opgerich en werde euver 't algemein durch de sjtedelike euverhede getolereerd, zoeë-es in Mestreech. De prostituees woëde hie ónger de voogdij van inge sjtadsbeul of sjerprichter geplaatsj. Dizze beul trachde einige besjèrming aan de prostituees te gaeve en kreeg dao óch ing geldelike vergeujing veur die hae döks zelf inde bie de prostituees. Dit zoëgenumde voogdiesjap leidde tot enige verbaetering in de juridisje positie, mèr uteraard neet tot ing verbaetering van de laef- en werkomsjtandigheide van de prostituees. Vanaaf eind vèrtieënde ieëw vóng d'r ing toeneimende reglementering plaatsj vanoet de sjtedelike euverheide, die zich vanaaf 't midde van de vieftieënde ieëw och uitte in groëter sjtraofe veur euvertrejersj en sjtrenger kontrôles op bieveurbeeld minderjaorige of onvriewillige. Vanaaf 't begin van de zestieënde ieëw wuëre de ieëjste bordele gesjlaote en zelfs verboje, vanwaege de angs veur de pes en anger besjmettelike ziektes. De direkte aanleiding vur 't sjlute in sjus dees periode wurt döks gevónge in de nuj reformatorisje sjtrouminge die ing miej puriteins ideaal predikde wo gedoging of legalisering van bordele absoluut neet in pasde. Mit de sjluting van bordele in hieël Europa wurt 't einde ingeluud van de prostitutie in dizze tied.