Pingstelnakel

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Pingstelnakele.

Pingstelnakel, pinksternakel of pastinaak (Pastinaca sativa subsp. sativa) is 'n plantj oete sjermbloomsfemielje (Apiaceae). De plantj is e zoeaget 20 cm lank wortelgewasj mit 'ne zeuten, aniesechtige smaak en 'n kraemsige kluuer. Dore lingdje vanne paolroot is de greundje neet gesjik veur te waere verboedj op kleigrunj. De pingstelnakel wuuertj meistes gezejdj inne twieëdje helf van april. Bie ieëre zejje geit de plantj al in 't ieëste jaor bleuje. Tródsdet de pingstelnakel al inne zomer kan waere geougs wuuertj t'r meistes betrach es 'n wintjergreundje. Döks wach me mit roeaje toet 'n kaaj periood is gewaes, wovan me zaet det 't de smaak good duit. Ougste kan me de ganse wintjer door doon, ómdet de root neet kepót vruus inne gróndj.

'n Pingstelnakelplantj.

De pingstelnakel kump ouch veur in 't wildj en bleutj es 'n twieëjäörige plantj van julie toet september mit 'nen 60 toet 90 lange stengel in e gaelsig sjerm. De 4 toet 8 mm lang en 3 toet 6 mm brei, leechbroen vröch is 'n dóbbel doepvröch. De wilje pingstelnakel kump in Nederlandj en op 't Belsj veur in waeggrave, uterwaerd, op dieken en ouch op aope plaatsen inne dune. Me vindj 'm dökker op plaatse wo brandjnetele greuje.

Gesjiechte

De pingstelnakel kump oearsprunkelik oet 't Middellandjs Zieëgebied. De plantj waas al bekandj bieje aaj Grieken enne Romeine. De plantj waas oearsprunkelik aeve groeat wie 'n gewuuen moer. Biejen trèk nao 't naorde nome de Romeinse soldaote de pingstelnakel mit. Inne kajer gebiede bleek det de pingstelnakel väöl grótter woort. Veure introduksje vannen aerpel woor de pingstelnakel in Wès-Europa ei van 't wichtigste vouksaetes.

Bereijing

De pingstelnakel kan me kaoken of staove, mer hae wuuertj owwel raw gaete. Wiejer kan me de pingstelnakel bakken innen aove, mer ouch friture, wodoor d'r juus wie sjieps geit smake. Es smaakverfiender wuuertj t'r ouch toegepas in sóp.

Ouch kan me de pingstelnakel verstampe toet moos. Vanoet 't pingstelnakelmoos is 't hujig moeremoos óntstange.