Sjöbvleugelege
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Sjöbvleugele (Lepidoptera) zien 'n orde vaan insekte die de kapelle en motte umvaange. 't Aontal bekinde soorte ligk roond de 175.000; die zien geordend in 126 femilies en 46 superfemilies. Ze zien good te oondersjeie vaan aander insekte door de väöl sjöbbe (sjale) euver hun lief, die in e soort vaan 'haore' zien geëvolueerd en de kapelle hun boonte kleureprach geve, zoewie door de roltóng. De sjöbvleugelege zien holometabool, wat wèlt zègke tot de larve neet op volwasse bieste liekene en ziech verpoppe. De larve weure rupse (örges aanders ouch wel róps(j)e) geneump.
Veur de kapelle bestoon versjèllende dialeknaome; boete de naom kapel (Mestreech e.u., Venlo e.u.) kint me in 't Limbörgs ouch vlinder (Noord-Limbörg en Roerstreek, Noordwes-Belsj Limburg), pieëpel etc. (Midde-Belsj Limbörg, Haspegouw, Heuvelland en Voerstreek), snuffel (Weertland en Noordoos-Belsj Limbörg), roevogel (oongeveer gemeinte Ech-Zöstere en Mofert) en zomervogel (Buul e.u.); mesjiens in 't noordelekste puntsje vaan Nederlands Limburg ouch pannevogel. Väöl vaan die naome koume ouch in aander dialekgróppe veur.
Systematiek
[bewirk | brón bewèrke]De orde vaan Sjöbvleugelege maak, wie de mieste levende insekte, deil oet vaan de Neoptera (Nuivleugelege); dit in tegestèlling tot oonder mie de sjiere en eindaagsvlege (die de Palaeoptera vörme). Bezunder zien ze verwant aon de sjeetmotte (Trichoptera).
Nao de feiteleke fylogenie vaan de insekte is de lèste jaore väöl oonderzeuk gedoon. Traditioneel evels weure de sjöbvleugele verdeild in veer oonderordes, 49 superfemilies en versjèllende femilies. Vaan de 49 superfemilies weure 46 motte geneump en drei kapelle. De veer oonderordes zien de volgende:
Zuuch ouch
[bewirk | brón bewèrke]
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle