Paolstructuur vaan de Europese Unie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Paulstructuur vaan de Europese Unie (EU) of sömpelweeg de Drei päöl vaan de EU[1] (Ingels: Three pillars of the European Union, Frans: Piliers de l'Union européenne, Duits: Drei Säulen der Europäischen Union) vörmde de euverkoepelende organisatie vaan de EU sinds 't Verdraag vaan Mestreech (1992) bis 't Verdraag vaan Lissabon (december 2009). Dee structuur deilde de Unie op in drei gebeeje, die päöl, pilere of zuile geneump woorte: de paol vaan de Europees Gemeinsjappe, de paol vaan Gemeinsjappelek boetelands en veilegheidspolletiek en de paol vaan politiëel en zjustitiëel samewèrking in straofzake.
Binnen edere paol woort 'n aander evewiech gevoonde tösse supranationalisme en intergouvermentalisme. Supranationalisme waor 't sterks aonwezeg in d'n ierste paol, wijl de aander twie veural intergouvernementeel waore. In de twiede en daarde päöl woorte de bevooghede vaan 't Europees Parlemint, de Europees Kemissie en 't Europees Gerechshof veur e groet deil beperk, mer zie waore neet gans aofwezeg. 't Verdraag vaan Amsterdam en 't Verdraag vaan Nice maakde die lèste twie päöl al supranationaler.
't Verdraag vaan Lissabon, wat in wèrking trooj op 1 december 2009, sjafde de paolstructuur gans aof, um zoe de Unie euverziechteleker te make. De drei päöl woorte samegevoog tot eine rechspersoon geneaomp de "Europese Unie". Bis 1 december 2014 gold op groond vaan artikel 10 van Protocol nr. 36 rakende de euvergensbepaolinge tot de Hof vaan Zjustitie gei rechsmach had te aonzien vaan de politiëel en zjustitiëel samewèrking in straofzake. Sinds deen datum kèn de Europees Kemissie evels ouch te aonzien vaan deze veurmaolegen daarde pijler inbreukprocedures starte.
| 1948 | 1952 | 1958 | 1967 | 1987 | 1993 | 1999 | 2003 | 2009 | 2011 | |
| Verdraag vaan Breusel | Verdrage vaan Paries | Verdraag vaan Roeme | Fusieverdraag | Europese Ak | Verdraag vaan Mestreech | Verdraag vaan Amsterdam | Verdraag vaan Nice | Verdraag vaan Lissabon | ||
| Europese Gemeinsjap veur Kole en Staol (EGKS) | ||||||||||
| Europese Gemeinsjap veur Atoomenergie (EURATOM) | ||||||||||
| Europese Economische Gemeinsjap (EEG) | → P Ä Ö L → |
Europese Gemeinsjap (EG) | Europese Unie (EU) | |||||||
| ↑Europees Gemeinsjappe↑ | Zjustitie en Binnenlands Affaires (ZBZ) | |||||||||
| Politiëel en zjustitiëel samewèrking in straofzake (PZSS) | ||||||||||
| Europees Polletiek Samewèrking (EPS) | Gemeinsjappelek boeteland- en veilegheidpolletiek (GBVP) | |||||||||
| Wes-Europese Unie (WEU) | ||||||||||
- ↑ ouch wel: 't Dreipeilersysteem of de Peilerstructuur