Paul van der Goor
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Paul van der Goor (Remunj 9 november 1932 – 22 september 1983) waas 'ne Remunjse dichter en sjriever.
Biografie
[bewirk | brón bewèrke]Nao de legere sjool ging van der Goor nao ’t gymnasium aan ’t Bisschoppelijk College, ’t Kleesj, in Remunj, wo d’r ónger angere ouch Jo Hansen leerde kinne via ein sjterk religieus georiënteerde jeugbewaeging: de Eucharistische Kruistocht. Heel efkes is e nog op ’t seminarie gewaes, maar dao loog toch neet zien roping. De sjtudie Nederlands MO-A daonao in Tilburg waas ‘m op ’t lief gesjreve. Hae ging wiejer Nederlands sjtudere aan de Universiteit van Nijmege. Tegeliekertied goof d’r ouch al vanaaf 1956 les aan zien “eige” Kleesj in Remunj. Geleidelik kreeg d’r dao ein voller reuster en kort nao zien trouwe in 1963 mit Marleen van Hees is d’r mit de sjtudie Nederlands in Nijmege mótte sjtoppe.
Leraar
[bewirk | brón bewèrke]Van der Goor waar es docent meer eine echte taleman es eine lesboer. Netuurlik behanjelde d’r veur zien leerlinge waal de biebel van Lodewick. Maar op zaoterdigmorges aan ’t inj van ein lange sjoolwaek loos d’r gaer veur oet de beuk van Anton Koolhaas, dae aan ’t begin van de zestiger jaore es sjriever naam begós te make mit verhaole euver beester mit mienselike sjtreke en gedachte. Vol euvergave besjreef Paul ’t laeve van “Miel de Vis”, dae in ziene goldjvèssekómp euver de dagelikse gank van zake delibereerde: “Gaon ich nao rechs, zal ich noe ins linksaaf sjlaon of geweun rechdoor of missjien krangsóm?” Zo goof Paul zien leerlinge zien eige “Wort zum Sonntag” mit. In 1969 waerde Paul van Remunj euvergeplaats nao ’t College in Ech, wao d’r nao ein paar jaor ouch conrector waerde. Det letste veel ‘m euveriges erg zjwaor. Op 22 september 1983 is Paul plotseling gesjtorve aan de gevolge van ein hertinfark, amper vieftig jaor aad.
Literair werk
[bewirk | brón bewèrke]Paul van der Goor waas eine richtige taalkunstenaer. Neet allein ’t Nederlands, maar ouch zien eige Remunjs ging ‘m zeer aan ’t hert. Al in oktober 1952 publiceerde d’r in ’t tiedsjrif van Veldeke zien gedich “Vrunj”. Tösse 1952 en 1983 zeen d’r allein al in Veldeke zó’n zestig gedichte aafgedrök, wo ónger de bundel “Tösse vreug- en naojaor” oet 1977, dae es compleet Veldeke-nómmer is oetgebrach mit zesteen gedichte in ’t Remunjs (Veldeke 1977, nr. 2). Proza in ’t plat haet d’r weinig gesjreve: d’r is ’t kienjerverhaol “Wie Remunj óntsjtange is”, wo-in d’r de Christoffellegende euvergezat haet nao de Maas in Remunj. Verder is d’r ein vertaling van ‘n gedeilte van ’t Lucas-evangelie nao ’t plat, die mit kerstmis 1982 veur de NCRV-radio is veurgelaeze. In ’t Nederlands haet Paul ouch väöl gesjreve. Veural aan de Remunjse sjriever Emile Seipgens (1837 – 1896) haet d’r väöl aandach besjtaejd. Allein al in Veldeke versjene meer es teen artikele en essays. Verder haet Paul nogal get gesjreve euver Amsterdam, de sjtad die d’r leefhad wie Remunj. In zien jeug is Paul döks in Amsterdam gekómme, wo d’r väöl familie had. Van 1976 toet aan ziene dood in 1983 waar Paul van der Goor hoofredakteur van ’t tiedsjrif Veldeke. In 1978 kreeg Paul de Zollner-cultuurpries veur zien dialekpoëzie en zien wirk euver Seipgens.
Jacob Hiegentlich
[bewirk | brón bewèrke]Ouch eine angere Remunjse sjriever had zien belangsjtelling. Paul waas erg geïnteresseerd in ’t laeve en wirk van Jacob Hiegentlich (1907 – 1940), eine joedse jóng, die op 14 mei 1940 gif innoom en dae daodoor ein paar daag later gesjtorve is. Paul waas in ’t bezit van diverse breve van Hiegentlich aan ziene naef Koen Vos. In eine breef vanoet Paries sjreef Hiegentlich euver zien seksuele geaardheid, ónger angere det d’r de eine aovend mit ein maedje nao bed ging en det d’r ’t de volgende daag mit eine jóng deej. Paul waas van plan euver de correspondentie van Hiegentlich te publicere, maar hae wis neet good wie d’r det zól aanpakke.
Thema's
[bewirk | brón bewèrke]In de gedichte van Paul van der Goor is de dood en de angs daoveur ein väöl veurkómmend thema: doe wits det d’r kump, maar wo, wie en wanneer d’r kump, det wits se noe net neet. Verdere trefwäörd zeen: melancholie, aafsjied, heimwee en weemood euver ’t veurbiegaon van kanse.
Sjtäölkes
[bewirk | brón bewèrke]’t Gedich “Den duvel van de middig” (deil VII en VIII) eindig es volg:
Hae leep nog ins langs det hoes
mit dae gevel zo vaal en zo gries;
’t waar wintjer, mit windj óm den hook,
aan de buim hónge pegels van ies.
En hae mómpelde nog ins dae naam,
dae naam van jaore geleje,
keek nog ins ómhoog nao ’t vinster,
mer nemes dae dao meer sjtóng.
En hae ging toen veurgood de sjtraot oet,
alle illusies verlaore;
de lóchtepäöl gingen al oet
hae waar jaore ajer gewaore.
En noe is dit ein aad verhaol gewaore,
ouch de herinnering is haos veurbie.
Veer höbbe allebei ’t sjpeel verlaore:
………………………………………..
den duvel van de middig goof ós vriej.''
Wiewaal Paul vertroewd waas mit d’n dood en hae d’r op bedach waas, mót d’r toch volkómme verras zeen gewaes, wie op daen dónderdig in september 1983 op ’t Sjtasieplein in Remunj de vaerman ‘m op de sjouwer toekde:
De vaerman
Hae mót altied bie mich gewaes zeen,
wiewaal ich ’t nooit höb gemerk;
zien sjtum nooit geheurd, ziene vootsjtap:
te drök mit laeve en werk.
Mer noe, mit de gank van de jaore,
ich tied óm te loestere höb,
waer ich mich aldaag bewuster
det einen achter mich löp.
Wie lang nog veur d’r mich inhaolt,
miene sjouwer bereurt mit zien handj:
“mien sjeep ligk gereid aan de sjteiger,
veer gaon nao den angere kantj.”'
Ein vriewaal compleet euverzich van ’t wirk van Paul van der Goor is aafgedrök in Veldeke, jaorgank 58/1983, nómmer 6, pagina’s 28, 29 en 30. Dae nómmer is trouwes gans gewiejd aan Paul van der Goor, mit - naeve gedichte - ein artikel van Peter Nissen en de praek van de preester biej de begrafenis.
Inkele van zien gedichte sjtaon ouch in Mosalect (1976) en Mosaïek, de jubileumoetgave ter gelaegeheid van ‘t 75-jaorig besjtaon van Veldeke in 2001.