Passe-vite
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Ein passe-vite of ein reurzei (Ned. roerzeef) is ein wirktuug oet de keuke óm neet al te hel aeteswaar te kènne male en zaeve en is in 1928 oetgevónje door de Belsj Victor Simon.
De passe-vite besjteit oet eine tobvörmige kómp, wo-in aan de óngerkantj ein zeef is vasgemaak. Aan de boetekantj is ein handjvat gemaak en in de kómp is ein drèjjend mechanisme aangebrach, womit de inhawd van de kómp taenge 't zeef wirt gedrök. Door aan de zjwengel te drèjje, wirt automatisch ein deil van de inhawd door 't zeef gepaesj. D'r is meistal keus oet meërdere sjieve die variëre in graofheid. Mèt eine passe-vite kènt fien sop, puree, appelmoos en dergelikke waere gemaak.
In de lètste decennia is de passe-vite verdrónge door de keukemachine en de blender. Dit kump veural ómdat 't gebruuk van de passe-vite erg arbeidsintensief is ('t róndjdrèjje geit meistal zjwaor) en ómdat in eine passe-vite jeder keër mer ein klein bietsjke van de aeteswaar kènt gedaon waere, zoadat 't sóms lang doert veur al 't voedsel verwirk is. 't Naodeil van 'ne blender ten opzichte van eine passe-vite is dat dae lètste gein hel deilkes (b.v. knäökskes) zal doorlaote, terwiel de blender dees zal fienhakke.