Kónsmaon

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

'n Kónsmaon of satelliet is e door luuj gemaak objèk in 'n baan róndj 'n hieëmellichaam. Kónsmaone zeen ónbemandje toestèlle die dore miens in 'n baan zeen gebrach. Netuurlike maon zeen meistes objèkte mitte structuur van 'n klein planeet of planetoied die dore zwaordjekrach vanne planeet in häör baan waere gehaje.

Gesjiechte

De ieëste satelliet die in 'n baan róndje aerd woort gebrach is de Spoetnik 1 vanne Sovjet-Unie op 4 oktoeaber 1957. Döks wuuertj dezen datum gezeen es 't begin van 't ruumdjevaarttiedpirk. De ieëste Amerikaanse satelliet die in 'n baan róndje aerd woort geplaats woor de Explorer 1.

De ieëste satelliet in 'n baan róndj Mars waas de Amerikaanse Mariner 9 op 13 november 1971, slechs inkel waeke later gevölg dore Mars 2 en Mars 3 (27 november en 2 december 1971) vanne Sovjet-Unie.

Classificatie

Aafhenkelik vanne toepassing kónne satelliete es volg waere geclassificeerdj:

• Communicatiesatelliet: verzörging van tillefoean, radio, tillevies, internet euver wiej aafstenj, wie Artemis.
• Navigatiesatelliet: veur plaatsbepaoling oppe aerd mit beveurbeild GPS of Galileo.
• Observatiesatelliet: observatie van beveurbeild milieuveróntreiniging, make van landjkaarten en observere van 't hieëlal, beveurbeild Envisat of ANS.
• Óngerzeukssatelliet: veur weitesjappelik óngerzeuk beveurbeild nao gewichsloosheid, wie Sloshsat-FLEVO.
• Spionaasjsatelliet: döks militair toepassinge, wie CORONA.
• Waersatelliet: toegepas bie 't doon van waersveurspèllinge, beveurbeild Meteosat.

'n Apaarte categorie vörme de ruumdjestaasjes die in zeker zin ouch satelliete zeen.

Satelliete waeren ouch geclassificeerdj nao massa (inclusief brandjstof):

• Minisatelliet of gewuuen "klein satelliet": 100 toet 500 kg.
• Microsatelliet: 10 toet 100 kg.
• Nanosatelliet: 1 toet 10 kg.
• Picosatelliet: 100 g toet 1 kg.
• Femtosatelliet: 10 toet 100 g - bevinje zich inne tesfase.