Hertspier
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De hertspier is 't deil van 't hert det verantjwäördelik is veur de pómpwirking. De wandj van de hertspier is opgeboedj oet drie weefselläög:
- 't endocard: e dun, glaad vlees aan de binnekantj, wo 't blood langsstruimp;
- 't myocard: de spierlaog (dwersjgestreep spierweefsel);
- 't epicard: 't dun vlees aan de boetekantj, det grens aan 't pericard (herttuutje).
De pómpwirking óntsteit oet gecoördineerdje sametrèkking van de spiercelle in de hertwandj. Tiejes dees sametrèkking waere de hertkamere klènder, wodoor 't blood d'roet wuèrtj gepaers. De hertklappe veurkómme det 't blood de verkièrdje richting in struimp. Dees faas wuèrtj de systoal geneump. De dao-op volgendje faas van óntspanning hètj de diastoal. De spiercelle waere lenger en de hertkamere grótter, wodoor 't blood oet de bozem de kamere in struimp. De hertspier zelf wuèrtj verzeen van zoerstofriek blood door de kransslaagaore. De bloodvater die 't zoerstoferm blood ewegveure oet de hertspier heite de kransaore.
Dit percès speeltj zich bie 'ne gezónje, vólwasje miensj in rös zoaget zèstig tót zeuvetig maol de menuut aaf. De hertslaag wuèrtj zoaget 70 ml aan blood (slaagvoluum) róndjgepómp.