Universum

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Universum of hielal, soms ouch kosmos geneump, is all materie en energie, alle ruimte en tied, en de natuurwètte en -constantee die 't universum ('t "gans en al") regele, die veer um us heer kinne observere.

't Universum is nao algemein weurt aongenome oonstande volgens de Big-bang-theorie, zoe'n 13,7 miljoen jaor geleie.

Diffenisie

Me kan 'n oondersjeid make tösse 't ziechbaar hielal en 't theoretisch hielal:

't Ziechbaar hielal umvat dat deil vaan 't hiehal boevaan sinds 't "begin der tije" leech us heet kènne bereike en dat v'r daodoor um us heer kènne woernumme. Umdat de snelheid vaan 't leech eindig is, is ouch 't ziechbaar hielal gemete vanaof 't "begin der tije" eindig.
't Theoretisch hielal umvat de theoretische modelle die in de kosmologie 'n meugelike structuur besjrieve boerin 't ziechbaar hielal wellich "ingebèd" is. Dees weure behandeld in bijveurbeeld de versjèllende snaortheorieë en de theorie euver e meugelik multiversum.

Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle