Glaas
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Glaas is 'n amorfe (neet-kristalechtige) vaste stof. De bekèndjste versjieningsvorm is 't kluuerloos glaas wie det veur vinsterglaas en drinkglazer wuuertj gebroek. Dit glaas besteitj veurnamelik oete stof silica of siliciumdioxied (SiO2).
Tródsdet glaas gein kristalstructuur haet, haet 't mit väöl kristalle gemein det 't doorzichtig is en 't leech brèk. 'n Bekèndje glaassaort, veur gebroeksveurwirpe, meh veural veur sierveurwirpe, wuuertj waal kristalglaas, of kórtewaeg kristal, geneump. 't Versjil tösse glaas en kristal is gediffenieerdj op gróndj van 't loeadgehaldje (glaas mit minder es 4% loeadoxied haet de commercieel benaming "glaas"). 't Spraokgebroek hèltj zich neet ummer aan formeel diffenisies: in sómmige spraoke, wie Spaans, is cristal (naeve vidrio) e waord veur gewuuen glaas.
E groeat veurdeil van glazer is det 't isotroeape matterjale zeen die gein korrelgrenze vertuuene. De isotropie enne betrèkkelik gemekkelike vörmbaarheid van e glaas maak 't meugelik "glaashelder" doorzichtige veurwirpe te make. Ouch anger eigesjappe wie sterkdje en helheid zeen döks hieël good en boetedet te regele dore samestèlling te verangere. Daonaeve kan glaas good taenge bietendje stoffe. E naodeil is det glaas hieël braakbaart is. Veur polymeer glazer is det ouch 't geval, mer 't is meugelik matterjale te make die zowaal glaasechtige deiler en röbberechtige deiler bevatte, wodoor me 't bèste vanne twieë matterjale kan verkriege, zowaal de helheid van 't glaas es de tejheid van 't röbber. E good veurbild daovan is High-Impact Polystyrene (HIPS).
Trivia
[bewirk | brón bewèrke]- Vreuger woort waal gezag det glaas vleujbaart zów zeen, aangezeen aaj roete döks breier zeen anen óngerkantj es ane baovekantj. Dit bliek aevel neet waor te zeen. De roete zeen ummer al breier gewaes anen óngerkantj es e gevolg vanne perductiemethode.