Eerdsjók
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'nen Eerdsjók of 'n eerdbeving is e natuurlek versjijnsel, naomelek 'ne sjók in de eerd. Eder daarteg tèlle vint örges op eerd zoe'n eerdbeving plaots die wel merkbaar is, mer gein sjaoj aonriech. Mer 't gief regelmaoteg groeter eerdsjókke, die zoe fèl zien, tot d'r sjäöre in 't weegdèk oontstoon, gebouwe en brögke instorte en d'r väöl doeje valle.
De lier vaan eerdbevinge hèt de seismologie.
Wie oontsteit 'nen eerdsjók?
[bewirk | brón bewèrke]Op 'n deepde vaan 100 km oonder de eerdkoors ligke e aontal groete drievende steinplate, die dèks euver ein heer sjuive. 'n Eerdbeving oontsteit es de ren vaan de plate ziech rake en d'r gein beweging mie meugelek is. D'n drök stijg en op 't momint tot de plate sjielek lossjete, sjók de eerd fel. 'n Eerdbeving die in de eerdkoors oonder d'n oceaan oontsteit, gief 'n golfbeweging in 't water die v'r 'ne tsunami neume.
Sjaol vaan Richter
[bewirk | brón bewèrke]De felheid vaan 'n eerdbeving weurt gemete op de sjaol vaan Richter, die vaan 0 tot 9 geit. 'nen Eerdsjók vaan 8 op de sjaol vaan Richter kin 'n plaots mèt de groond geliek make. De sjaol vaan Richter mit de beweginge vaan de eerdkoors, neet de sjaoj dee weurt aongeriech.
Eerdbevinge in Limburg
[bewirk | brón bewèrke]Veural Nederlands Limburg heet väöl te make gehad mèt eerdbevinge. 'n Aw eerdbeving is die vaan Mestreech, in 1918 (sjaol vaan Richter: 4,4). Zevetien jaor later in Remund en Herkenbosch (sjaol vaan Richter: 4,3). En in 2002 ein vaan 4,9 in Duitsland, die in Heerle en Voerendaal nog te veule waore. Mer de allerbekinste (en felste) is die vaan Remund (sjaol vaan Richter: 5,8), in 1992. Dees eerbeving waor zelfs tot in Eijsde te veule.