Dreiëntwintegste iew veur Christus
De dreiëntwintegste iew veur Christus is 'n iew dee mèt trökwèrkende krach weurt getèld in de westerse (christeleke) jaortèlling. Ze löp vaan de jaore 2300 tot en mèt 2201 veur Christus. In Mesopotamië waor dit d'n iew tot de Soemerische stadsstaote defintief oonder Akkadische regering kaome. In Egypte heersde de Zèsde Dynastie; dit liekent d'n tied te zien tot d'n Egyptischen adel ziech oontwikkelde en teikene vaan riekdom neet mie veur de farao allein waore.
Vaan aander deile vaan de wereld kin gein historie weure gesjreve, umtot gesjreve bronne oontbreke. De belaankriekste besjaving die 't neve Mesopotamië en Egypte gaof waor de Indusbesjaving.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]De touwveuging 'veur Christus', die in deze contex veur ziech sprik, is eweggelaote. Jaortalle zien dèks oonzeker.
- 2279: Sargon vaan Akkad, de vereuvereer vaan alle Soemerische stadsstaote, störf en weurt opgevolg door Rimoesj.
- 2278: Pepi II weurt op zèsjaorege leeftied farao, mèt zien moojer Ankhesenpepi II es rezjentes. Heer zouw 94 jaor höbbe geregeerd, wat 'm de langs zittende voors oet de wereldhistorie zouw make.
- 2215: De Gutiaone vallen 't Akkadisch riek binne en verweuste Akkad.
Zoonder jaortal
[bewirk | brón bewèrke]- ca. 2300: Begin gebruuk metaal in Noord-Europa
- ca. 2300: Opkoms Úněticecultuur in Tsjechië
- ca. 2300: 't Bahr Yusufkenaal in Egypte weurt gegrave
- ca. 2250: Begin vaan 't Meghalayum, de lèste (huiege) faas vaan 't Holoceen
- ca. 2250: Begin maïscultuur in Midde-Amerika.