Bekiek brón van COVID-19

{{Dialek|Mofers}}
{{Actueel}}
{{Disclaimer medisch lemma}}
[[File:COVID-19-outbreak-timeline.gif|thumb|Oetbraak van 't virus.]]
[[Plaetje:Illustration_of_SARS-COV-2_Case_Fatality_Rate_200228_01-1.png|thumb|Percentaasj störfgevel in Sjina de laeftiedscategorie.]]
'''COVID-19''' is 'n besmettelike [[gekrenkdje]] veroearzaak door 't [[Coronaviridae|coronavirus]] SARS-CoV-2. In de volksmóndj is '''coronavirus''' ouch de naam veur de ganse gekrenkdje. De gekrenkdje kwaam veuren ieëste veur in [[Wuhan]], wodoor 't ouch 't '''Wuhanvirus''' wuuert geneump. Doordet miense gein [[immuniteit]] veur 't virus höbben en 't ouch gei vaccin guuef is saer [[11 mieërt]] [[2020]] officieel spraok van 'n [[pandemie]].

Vaste symptoeame van 't virus zeen [[koearts]], vermeudjheid, druuege klark (hooste), kortäömigheid; minder dök veurkómmendje symptoeame zeen geminderdje fónksje vanne nere, [[diarree]], kaelspien, 'n loupnaas, neeste, koppien, spierpien, trillen in 't lief en geminderdje witte bloodcelle. In zwaor vel truuedj ouch [[lóngóntstaeking]] op.

COVID-19 versprèdj zich veural via vóch: door te hoosten en te neeste. De incubaasjetied is einen toet twellef daag. Taenge de verspreijing van 't virus wuuert aangehaje zich good zuver te hajen en dök de henj te wasse, liefelik kóntak te óntwieke, hoosten en neesten ane binnekantj vannen èllebaog, 't gebroek van pepiere tesseplek, 't aafhaje van henj sjödden en 'nen gojen aafstandj haje van kranke luuj, mer ouch van ajer luuj en luuj mit 'n broeas gezóndjheid. Es veurzörgsmaotregele haet me sjoeale geslaote, groeate evenemènten aafgelas, reisverbaojen ingestèldj en heimwirken aangemeujig. E good deil kranke luuj haet m'n in [[quarantaine|karrentaen]] gestèldj.

Allewel ederein krank kan waere, zeen de meiste störfgevel ónger biejaarde luuj en luuj mit 'n zwake gezóndjheid.

{{Dialeksec|Mestreechs}}
== Chinese desinformatie ==
Op [[30 april]] [[2020]] woort de Hoege Representant vaan de [[EU]] in Boetelandse Affaires (vergeliekbaar mèt 'ne minister veur Boetelandse Affaires), [[Josep Borrell]], fel bekritiseerd in 'n debat in 't [[Europees Parlemint]]. Versjèllende Europarlemintariërs, veural vaan de liberale [[Renew Europe]] en de [[ecologisme|ecologische]] [[Europese Greune]], verdachte [[China]] d'r vaan de [[Ursula von der Leyen|Von der Leyen]]-[[Europees Kemissie|Kemissie]] oonder drök te höbbe gezat um 'n rapport roondum Chinese desinformatie in de [[COVID-19|Coronacrisis]] minder fel te verwoorde. Tijdes 'n huring oontkènde Borrell evels tot 't rapport is veraandert oonder drök vaan China, mer heer goof wel touw tot de Chinese regiering heet geperbeerd um de EU te beïnvlooje. Versjèllende liberale en ecologische Europarlintariërs, mèt naome oet de [[Benelux]] en [[Tsjecië]], bleve evels kritiek höbbe op Borrell en besjreve de situatie es 'n oonacceptabele buiging nao China touw. Borrell besjreef de situatie es opgeblaoze: wijl heer erkènde tot China 'n "rivaal veur Europa" is, en daorum good in de gate mot weure gehawwe, is dit soort polletieke drök "gengbaor in de diplomatiek" en bewijs 't zeker neet tot de EU zou buige veur Chinese invlooj. Europese media kaome nao 't sjandaol mèt verhaole oet [[Paries]] en [[Berlien]] tot ouch de [[Fraankriek|Franse]] en [[Duitsland|Duitse]] regieringe oonder drök vaan China hadde gestaon um neet al te fel in de opeheid te reagere op Chinese desinformatie. 

==Pandemie in Spanje==
[[File:COVID-19_outbreak_Spain_per_capita_cases_map.svg|thumb|left|'t Rillatief aontal Corona-patiënte in Spanje op [[2 april]] [[2020]]. 't Aontal patiënte de 1 mieljoon inwoeners]]
Op [[13 miert]] [[2020]] verklaorde de [[Spanje|Spaonse staot]] oonder [[Pedro Sánchez]] tot Spanje veur op z'n mins de aonkommende 15 daog verkierde in 'n noodsituatie vaanwege de pandemie vaan 't Coronavirus ([[COVID-19]]) die noe ouch euver Spanje is gaon hierse. De Spaonse staot kraog de volmach euver al 't beleid wat te make heet mèt 't indamme vaan 't Coronavirus. Zoe lökde 't de Sánchez-regiering um d'n daag daonao 'n ganse [[lockdown]] op te stèlle: alle restaurante, kaffees en zake ginge touw, behaave de noedzakeleke supermerrete. Me maag allein de straot op veur noedzakeleke kemmissies te doen of um nao noedzakelek wèrk te gaon wat me neet thoes kin doen (dit gilt mèt naome veur lui in de [[gezoondheidszörg]]. De regeling in Spanje is daomèt vergeliekbaar mèt die vaan [[Belsj Limbörg]] en [[Luik (provincie)]] en strenger es in [[Nederlands Limbörg]] en [[Noordrien-Wesfale]].

Op [[25 miert]] [[2020]] haw Spanje mie Coronavirus-doeje es [[China]]. Allein [[Italië]] had op dat memint 'n hoeger doedesaontal. [[Madrid (regio)]] had de meiste doeje.

Spanje is op dit momint d'n [[EU]]-lidstaot mèt de groetste capaciteitsperbleme in de gezoondheidszörg in verband mèt 't Coronavirus. Ouch is de Sánchez-regiering op dit memint de innegste regiering in de EU die tijes de Corona-virus neet op mie populaire steun in de peilinge kin rekene, mer zjus op fors minder steun.

[[Categorie:Infektiekrenkdes]]
[[categorie:2019]]
[[Categorie:2020]]
[[Categorie:2021]]
[[Categorie:2022]]