Brum

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De brum (Letien: Cytisus scoparius of Sarothamnus scoparius), ouch brumhei of ginster, is 'n struuk oet de vlinjerbloomfemielje (Fabaceae). De struuk kan 'n huuegdje van twieë maeter bereike. De tek zeen viefkentjig en ónbehaordj. Wen insekte de bloom bezeuke, wuuertj 't stuufmael op häör aafgesjaote. Brum kump hieël algemein veur, veural op zandjgróndj, heiveiljer, duungebiede en braakgrunj (wie langs 't spaor).

Brum is 'n richtige pioneersplantj en kump veur in 't grótste deil van Europa. De plantj is inheimsj in 't wèste en 't midde van det continent, meh kump allewiel weltwied veur es invasief saort, mit naam in wèstelik Naord-Amerika, Zuud-Amerika, Australië, Nuuj-Zieëlandj en India.

Uterlik

'ne Brum haet rilletief min blajer en de blajer die d'r haet zeen klein. De ungelste zeen drietalig handjvörmig samegestèldj; de bäövelste zeen inkelveljig. De blajer valle rap aaf, meh de tek blieven ummer gruuen. De blome zeen góldgael en óngevieër 2 cm lank. Ze vörme losse truus. De bloomstele zeen zoeaget 1 cm lank. De stiel is opgeroldj. Brum bleudj in mei en juni. 'ne Brum druueg 'ne zwarte peul van 2,5 toet 4 cm lank. Allein de renj van de peule zeen behaordj; de res is kaal.

Gebroek

Vanne tek van 'ne brum kónne besseme waere gemaak. In 't vergangene woort de vezel vanne plantj in tieje van tekórte gebroek es 'ne vervanger veur juut.

Brum bevatj 't vergiftigdje sparteïen, det 'n stimulerendje wirking haet op 't hert. Inne fytotherapie wuuertj de plantj daoveur ouch gebroek bie hertzwaakdje. Ouch kan brum waere gebroek veur lichte reumatische klachte.