Asteriornis maastrichtensis
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Asteriornis maastrichtensis is 'n oetgestorve vogelsoort oet de Gelloanserae die in 't Laat-Kriet veurkaom in Europa. 't Is de einsegste bekènde soort oet 't geslach Asteriornis.
Fossiel voonds
[bewirk | brón bewèrke]In 2000 voont d'n amatäörpaleontoloog Maarten van Dinther veer stökke melger mèt kneuk in de CBR-Romontbos-kalksteingroeve bij Eben-Emael in Belsj, zjuus euver de grens bij Mestreech. Deze gaof heer in 2013 aon 't Natuurhistorisch Museum Mestreech. Op 18 december 2018 woort 't fossiel in Ingeland geanalyseerd mèt behölp vaan 'ne CT-scan. In eine vaan de blök bleek ziech toen 'ne vrij gaove sjedel te bevinde.
Asteriornis woort in 2020 beneump en besjreve. 't Fossiel - NHMM 2013 008 - besteit oet 'ne vrijwel gaanse sjedel, deile vaan de pu en e spaokbein en heet 'n awwerdóm vaan 66,7 miljoen jaor. De aofzètting boe-in 't fossiel gevoonde woort, de formatie vaan Mestreech, zien vaan e kösgebeed aon 'n subtropische zie.
De naom vaan 't geslach verwijs nao Asteria, de godin vaan vallende stare oet de Griekse mythologie. Veur deze naom is gekoze umtot Asteriornis kort veur 't eind vaan 't Kriet leefde, toen 'ne groete meteoriet op Eerd insloog. Boetedat veraandert Asteria ziechzelf in de Griekse mythe in 'n kwartel en Asteriornis steit vlakbij de veurawwer vaan de kwartels.
Verwaantsjap
[bewirk | brón bewèrke]Asteriornis is d'n aajdste moderne vogel en behuurt tot de Galloanserae, die de hoonderveugel en de eendechtige umvatte. 't Is de vreugste bekènde vörm behurend tot de Galloanserae oet 't Mesozoïcum op 't noordelek haafroond. Ierder voondste, zoewie van Vegavis (allewel de precieze classificatie vaan deze vogel e probleempunt is), woorte gedoon op 't zuielek haafroond.
Kènmèrke
[bewirk | brón bewèrke]De lengde vaan Asteriornis weurt gesjat op 30 centimeter mèt e gewiech van roond de 390 gram, boemèt 't betrèkkelek klein waor. De vogel leefde op de groond en had e gegeneraliseerd veujingspatroen. De bek waor liech-gebojd, liech nao oonder gekrömp en get aofgerund aon 't oeteind. Deile vaan de sjedel toene euvereinkomste mèt die vaan hoonderveugel, oonderwijl aander deile weer mier op dee van eendechtige liekent.