Allotropie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Allotropie (oet 't Grieks: allos, aander, en tropos, meneer), is d'r naam dae Jöns Jacob Berzelius goof an 't versjiensel dat e chemisch elemaent in versjillende vaste versjieningsvorme of allotrope kan vörkaome mèt 'n versjillende kristalsjtructuur. Allotropie geet allèng över versjillende vorme van elemaente in d'r zelfde aggregatietoesjtaand, versjille in elemaente tösje z'n vaste, gaas en vloeibaar fase werre dus neet töt allotropie geraeëkend. Väörbeelde van elemaente die allotropie vertuuëne zeunt:
- fosfor (in "roeëj", "witte" en "paarse" vörm)
- zjwavel
- tin ("grieze" tin en "witte" tin)
- koolsjtof (in grafiet, diamaant, fullerene en amorf)
Zowie in 't geval van koolsjtof kan werre gezieë, kènne materiaalegensjappe groeëte versjille vertuuëne tösje de versjillende allotrope. Dit wert hie veroorzaakt dör de dramatische versjille in d'r ópboew van d'r sjtof oet atome: diamaant is ópgeboewd oet e kubisch ruuëster van tetraëdrisch ömringde koolsjtof. In grafiet is de sjtructuur ópgeboewd oet väöl lósser geboonde laoge van zèsheuk.