Achste iew
Uiterlijk
(Doorverweze van Achsten ieëf)
zevende iew - achste iew - negende iew
De achste iew waor 'n iew in de christeleke jaortèlling die leep vaan 701 t/m 800. Dezen tied weurt gedomineerd door d'n islamitische wereld, dee zienen opmarsj vaan d'n iew daoveur doorzèt - neet allein op militair gebeed meh zeker ouch op wetensjappelek en artistiek gebeed. China bleujt oonder de Tang-dynastie; in de loup vaan de iew geit 't dao evels minder. Wes-Europa geit laankzaam weer 'n rol vaan beteikenis speule mèt de stiechting vaan 't Frankisch Riek. Aon 't ind vaan d'n iew liet ziech de Frankische keuning tot keizer kroene. Ouch de Mayabesjaving bleujde nog volop.
Groete gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 705: Nao de aofzètting vaan Wu Zetian weurt de Tangdynastie herstèld.
- 711-714: De Arabere vereuvere Sindh en veugen 't touw aon 't Kalifaot.
- 711-718: De Arabere vaan 't Oemajjadekalifaot vereuvere 't Visigotisch Riek. Allein Asturië blijf in christeleke han.
- 730: 't Byzantijns iconoclasme begint.
- 732: In de Slaag bij Tours (ouch Slaag bij Poitiers) versleit de Frankischen hofmeier Sjarel Martel de Arabere. D'n islamitischen opmarsj in Europa weurt gestop.
- 734: De Fraanke oonderwerpe 't westelek deil vaan 't Fries gebeed.
- 738: Keuning Uaxaclajuun Ubʼaah Kʼawiil weurt aofgezat en vermaord door de kleine voors Kʼakʼ Tiliw Chan Yopaat. Heimèt kump 'n ind aon 'ne bleujtied in Copán, boe Uaxaclajuun residentie had.
- 744: 't Twiede Turks Kaganaot weurt verslage; begin vaan 't Oeigoers Kaganaot.
- 750: 't Oemajjadekalifaot weurt umveergegoejd door de Abbasiede.
- 751: Pepijn de Korte zèt Childeric III, de lèste vaan de Merovinge, aof es keuning vaan de Fraanke.
- 751: Legers vaan 't kalifaot en de Chinese Tangdynastie treffe ziech in de slaag bij Talas; de Arabere winne en Transoxanië (Centraol-Azië) kump gans oonder islamitische hiersjappij.
- 756: E paar vaan de Oemajjade die höbbe kinne oontkoume, numme rizzedentie op in Córdoba. 't Emiraot vaan Córdoba zal e centrum vaan wetensjap en cultuur weure.
- 762: Bagdad weurt gestiech es hoofstad vaan 't Abbasiedekalifaot.
- 772: Sjarel de Groete oondernump zien ierste expeditie tege de Sakse.
- 785: Ouch de Frieze oostelek vaan de Lauwers weure door de Fraanke oonderworpe.
- 795: Nao recinte vereuveringe in noordoos-Spaanje stèlt Sjarel de Groete de Spaonse Mark in, 'n bufferzone die zie riek tege de Arabere moot beheuje.
- 800: Sjarel de Groete weurt tot keizer gekroend.
Kuns
[bewirk | brón bewèrke]- 785: De Moskee-Kathedraol vaan Córdoba weurt gebouwd.
Religie
[bewirk | brón bewèrke]- 744: Salih ibn Tarif, keuning vaan de Berberstaot Barghawata, beweurt nui openbaoringe te höbbe. Heimèt brik 'r mèt de soennitischen islam en 't Oemajjadekalifaot.
- 787: Twiede Concilie vaan Nicaea
Persoenelekhede
[bewirk | brón bewèrke]Voorste
[bewirk | brón bewèrke]- Abdu r-Rahman
- Constantijn V vaan 't Byzantijns Riek
- Hisham ibn Abdu l-Malik
- Lalitaditya Muktapida
- Leo III d'n Isauriër
- al-Mehdi
- Pepijn de Korte
- as-Safhah
- Sjarel de Groete
- Sjarel Martel
- Tang Xuanzong
- Uaxaclajuun Ubʼaah Kʼawiil
- al-Walid I
- Wu Zetian
Wetensjappers
[bewirk | brón bewèrke]Kunstenere
[bewirk | brón bewèrke]Jaore
[bewirk | brón bewèrke]Jaore 700 | 701 | 702 | 703 | 704 | 705 | 706 | 707 | 708 | 709 | 710 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Jaore 710 | 711 | 712 | 713 | 714 | 715 | 716 | 717 | 718 | 719 | 720 |
Jaore 720 | 721 | 722 | 723 | 724 | 725 | 726 | 727 | 728 | 729 | 730 |
Jaore 730 | 731 | 732 | 733 | 734 | 735 | 736 | 737 | 738 | 739 | 740 |
Jaore 740 | 741 | 742 | 743 | 744 | 745 | 746 | 747 | 748 | 749 | 750 |
Jaore 750 | 751 | 752 | 753 | 754 | 755 | 756 | 757 | 758 | 759 | 760 |
Jaore 760 | 761 | 762 | 763 | 764 | 765 | 766 | 767 | 768 | 769 | 770 |
Jaore 770 | 771 | 772 | 773 | 774 | 775 | 776 | 777 | 778 | 779 | 780 |
Jaore 780 | 781 | 782 | 783 | 784 | 785 | 786 | 787 | 788 | 789 | 790 |
Jaore 790 | 791 | 792 | 793 | 794 | 795 | 796 | 797 | 798 | 799 | 800 |