1619
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 8 mei - Sjlotzitting van de Synode van Dordrech.
- 12 mei - Van Oldenbarnevelt, Hogerbeets en De Groot waere veraordeild veur hoagverraod.
- 13 mei - Johan van Oldenbarnevelt wirt in Den Haag ónthoof op las van de Sjtate-Generaal. Ziene misdaad waas ein poging 't Nederlandjse sjtaatsbesjtèl te hervörme. Zelf vónj hae dat hae ónsjöldig waas en hae deende daoróm gein gratieverzeuk in, ómdat dat ein impliciete sjöldbekèntenis zouw inhawte.
- Hugo de Groot wirt gevangegezat en euvergebrach nao sjlot Loevesjtein, wo hae begint te sjrieve aan ein inleijing tot 't Hollandjse rech en zien De veritate religionis Christianae.
- mei - Gilles van Leedenberch wirt postuum ter doad veraordeild. Zien kis mèt zien lichaam wirt opgehange aan de galg.
- Jan Pieterszoon Coen volg Laurens Reael op es Gouverneur-Generaal van Nederlandjs-Indië.
- 30 mei - Sjtichting van Batavia door Jan Pieterszoon Coen.
- 10 juni - Sjlaag biej Záblati in de Dertigjaorige Aorlog.
- 29 juli - Op verzeuk van keuning Filips III van Sjpanje wirt ziene 10-jaorige zoon Ferdinand van Oasteriek verhaeve tot Kardinaal van Toledo.
- 17 november - 't Sjeep van Willem IJsbrantsz. Bontekoe explodeert went biej eine brandj 't bösjkroet vlam vat. Sjipper Bontekoe en eine sjeepsmaot óntkómme.
- 31 december - De Repebliek geit diplomatieke betrèkkinge aan mèt de Repebliek Venetië.
- zónger datum
- Nederlandjse vluchtelinge richte in Antwerpe 't Remonsjtrantse Broedersjap op.
- D'r brik ein pesepidemie in Brasschaat oet wodoor d'r mer 29 femielies euverblieve.
- Noe ouch de nuuj gesjrifte van John Napier euver de logaritme de decimale sjeijing (punt of komma) gebruke, wirt dees hanjige notatie veur ein decimale breuk allengs gemeingood.
- De Tweëde Lange Aorlog tösje 't Turkse en 't Perzische Riek wirt beëindig. Allebei de rieke zint de oetpötting naobie en d'r brik veur allebei eine tied van verval aan.
- Johann Kepler geuf zien bewaegingswètte oet wobiej hae sjteunt op de óntdèkkinge van Tycho Brahe.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 11 april - Abraham van der Hulst, Nederlandjse admiraal
- 21 april - Jan van Riebeeck, sjtichter van de eësjte Europese kolonie in Zuud-Afrika
- 6 augustus - Barbara Strozzi, Italiaanse componiste en zangeres (gesjtórve 1677)
- datum ónbekènd
- Johann Rosenmüller, Duutsje componis (gesjtórve 1684)
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 13 mei - Johan van Oldenbarnevelt (71), Nederlandjse politicus, terechgesjtèld (raadpensionaris)
- 14 oktober - Samuel Daniel, Èngelsje dichter
Meziek
[bewirk | brón bewèrke]- Publicatie van 't Zevende Book Madrigalen (Concerto, Settimo libro di madrigali) van Claudio Monteverdi
Literatuur
[bewirk | brón bewèrke]- Publicatie van de kluch Symen sonder soeticheydt van Gerbrand Adriaensz. Bredero
Beeldende Kuns
[bewirk | brón bewèrke]-
Manneken Pis (1619) Hiëronymus Duquesnoy de Oudere, Brussel
-
Odysseus en Nausicaa (1619) Pieter Lastman, Alte Pinakothek, München
Boewkuns
[bewirk | brón bewèrke]-
Woonhoes Amersfoort (1619)