Zjwaasj
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Ein zjwaasj is 't Limburgse woord veur 't Nederlandjse woord zwoerd, wat sjteit veur de hel laog die aan ’t sjpek van ’t verke vaszit, in feite dus de huud van 't verke.
Etymologie en beteikenis
[bewirk | brón bewèrke]Oarspjrunkelik sjtamp zjwaasj aaf van 't midde-hoagduutsj swarte en 't midde-nederlandjse swaerde, sweerd of swart wat behaorde huud, mèt name kophuud beteikent. In Kiliaan wirt gespjraoke euver de swaerde van den hoofde. Later woort dat de kophuud van dere en nog later woort hiej allein nog mer de huud van ’t verke mit bedoeld. In 't modern Duutsj sjprik me euver Schwarte.
Gebruuk
[bewirk | brón bewèrke]De huud van ’t verke wirt meistal gemale óm in woosjte te verwirke. Ouch wirt ze waal gebruuk es gróndjsjtóf veur de bereijing van gelatine. Gekaok of gesjmoort is de zjwaasj nogal weik, mer went ze gebakke wirt trèk ze sjterk same wodoor ze beheuërlik hel en tèj wirt. Daoróm wirt de zjwaasj allein aan vleisjsjtökke gelaote die op die meneer waere bereijd, zoa-es biej iesbein, sjpek, sjènk of sjouwerham. Biej gebakke sjpek snieje väöl luuj nao 't bakke de zjwaasj d’r van aaf en gaoje die weg ómdat ze die neet lekker vènje of niet kènne biete.