Volkscultuur
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Populair cultuur is 'ne neutrale verzamelnaom veur de begrippe volkscultuur en massacultuur en wert besjtudeerd dör de cultureel antropologie. 't Begrip is in de twintegste iew vaan belaank gewore, in contras tot de elitekuns.
Versjèlle in waardering en sociaal gebondeheid vaan cultuur bestoon al zoelank es dao versjèlle tösse rieke en erm lui zien. Kuns woort iewelaank in opdrach vaan de rieke gemaak, die ze financierde. Kunsteneers riechte ziech min of mie nao de wens vaan die rieke en bleve binne 'n zeker kader. De volkscultuur mós 't mèt minder middele doen, mer maakde toch cultuur, in de vörm vaan volksvertellinge (tegeneuver cerebraal diechvörm wie ballades), volksmuziek (dans veur bijv. doedelzak tegeneuver de ummer mier geperfectioneerde kunsmuziek) en volkssjèlderinge.
In de negentiende iew greujde de kuns oet tot get otonooms en woorte de idee euver kuns en kunsteneer ummer verhevener. Daodoor oontstoont bij e groet publiek, ouch, bij rieke lui, de behoofde aon ander dinger: good liesbaar beuk, mekkeleke muziek. Tegliek woort in deen tied de bevolking door filantrope in aonraoking gebrach mèt touwgenkeleke kunsvörm, umtot de hoeger klasse meinde tot 't volk daodoor verheve zouw rake.
In de twintegste iew kraoge arbeiers lankzaamaon mie geld te besteie. Zoe kóste ze ziech beuk koupe, nao 't toneel goon en op radio en grammofoonplaote populair muziek hure. In de jaore twinteg en daarteg teikent ziech veur 't iers dudelek 'n populair cultuur aof. In dezelfden tied woort de elitair kuns nog ummer zwoerder en oonbegriepeleker veur de boetestoonder, get wat ziech nao d'n Twiede Wereldoorlog allein mer doorzetde.
Nao d'n Twiede Wereldoorlog kaom ouch de jäögcultuur op, die ziech vooral muzikaal oetde, en wel in de rock 'n roll. Populair cultuur woort zoe 'n kwestie vaan generatieconflik. Mèt de jaore woort de klouf opgelos. De populair cultuur woort mèt de jaore zoe riep, tot ziech in haor ouch wier kunszinneg strouminge oontwikkelde.
Verwiestableau populair cultuur
[bewirk | brón bewèrke]- Meertens-Instituut, 'n onderzeuksbureau nao volkscultuur
Folklore
[bewirk | brón bewèrke]Folklore ies de naam veur de gezameleke volkscultureel versjiensele, tradities, euverleveringe, leedsjes, gebruke, ouw ambachte, heemkunde, vastelaovend, sjötterie, jónkheid, mei-denplanting, paol ouwe, volksgeluif, kruusprocessie, heiligdomsvaart, kleierdrach, volksdans, kèrmes,
Plante en dere
[bewirk | brón bewèrke]- Volksname van plante, plantename in de volkstaal
- Volksname van dere, derename in de volkstaal