Bekiek brón van Taalweitesjap

{{Dialek|Nuts}}
'''Taalkunde''' of '''taalweitesjap''' of '''linguïstiek''' is de sjtudie van de [[tale van de wèlt|natuurlike tale]]. Wannier het versjiensel (natuurlijke) taal in zien algemeinheid weurt besjtudeerd, kalt me euver '''algemein''' of '''universeil''' taalweitensjap.

Aafhankelik van de invalshook van de ongerzeuker en eventueil 't ongerdeil van de linguïstiek, weurt linguïstiek tot versjillende takke van de weitensjap geraekend, zoeës [[cognisieweitesjappe]], [[psychologie]], en [[antropologie]].

== Taaloetinge ==
Taaloetinge zunt veur de taalkunde in de eisjte plaatsj gesjpraoke oetinge, of de [[oetsjpraok]], opgeboewd oet [[klank]]e, [[morfeem|morfeme]], [[woerd|weurd]], [[zin]]ne en [[teks]]te of [[discourse]]s. De klanke weure besjtudeerd door de [[fonetiek]] en de [[fonologie]], de opboew van weurd door de [[morfologie]] en de groepering van weurd in zinne door de [[syntaxis]]. De beteikenis van taaloetinge weurt besjtudeerd door de [[semantiek]], wat de sjpraeker mit de taaloetinge probeert te berieke, 't doel dat d'r mit naogesjtraef weurt, weurt besjtudeerd door de [[pragmatiek]].

== Vakgebede ==
Taalkundige disciplines zunt onger angere:

- Algemeine taalkunde:
* [[Pragmatiek]], de sjtudie va taalgebroek
* [[Prosodie]]
* [[Semantiek]], de beteikenis van weurd, zinne en tekste
* [[Tekslinguïstiek]]
* [[Fonetiek]], ''algemeine'' klanklier (articulatorisch, akoestisch, perceptief en linguïstisch)
- Sjtructureile taalkunde (veural [[grammatica]]):
* [[Semiotiek]], teikenraegels van 'n taal
* [[Syntaxis]], zinsboew
* [[Morfologie]], sjtudie van weurdvörm
* [[Fonologie]], de grammaticaal [[oetsjpraok]]raegels van 'n taal (neet te verwarre mit [[fonetiek]])
* [[Lexicologie]], de "woerdlier", alles wat met weurd te make haet - en [[lexicografie]], de toepassing van lexicologische reigels van 'n taal, en dus ouch de sjpelling
* [[Stilistiek]], alhoewaal gein echt ongerdeil van de Structureel Taalkunde waal 'n ongerwerp van de grammatica
- Interdisciplinaire taalkunde:
* [[Sociolinguïstiek]]
* [[Psycholinguïstiek]]
* [[Neurolinguïstiek]], 't verbandj tösje taal en hersene
* [[Etnolinguïstiek]]
* [[Rechslinguïstiek]], 'n nuuj sjtudie va taalgebroek in de [[jurisprudentie]]  
- Toegepaste linguïstiek:
* [[Taaldidactiek]]
* [[Logopedie]]
* [[Afasiologie]] en [[dyslexie]]
- Systematische taalkunde:
* Sjtudie van natuurlike tale op taolsjtructureile methode

[[Categorie:Taalweitesjap|*]]
[[Categorie:Weitesjap]]