Bekiek brón van Sri Lanka

{{dialek|Mestreechs}}
{{landjtabel|
| naomlandj = Sri Lanka
| vlag = [[Plaetje:Flag of Sri Lanka.svg|120px|Vlag van Sri Lanka]]
| waope = [[Plaetje:Coat of arms of Sri Lanka.svg|120px|Waope van Sri Lanka]]
| lokasie = [[Plaetje:LocationSriLanka.png|250px|Lokasie van Sri Lanka]]
| taole = [[Singalees]], [[Tamil (taol)|Tamil]]
| hoofstad = [[Kotte]]
| staotsvörm = [[Rippubliek]]
| staotshoof = [[Gotabaya Rajapaksa]] (sinds [[2019]])
| lies = Lies vaan staotshoofde vaan Sri Lanka
| titelhoofregering = premier| naomhoofregering = [[Mahinda Rajapaksa]]
| km2 = 65.610 | pctwater = 1,3
| inwoeners = 21.128.773 (2008) | deechde = 322
| munteinheid = [[Srilankese Rupee]] | valutacode = LKR
| tiedzaone = +6
| fiesdaag = [[4 fibberwarie]]
| vouksleed = [[Sri Lanka Matha]]
| tld = lk | landjcode = LKA | tillefoon = 94
}}

'''Sri Lanka''' (vreuger '''Ceylon''', officieel (Sinhalees) '''Sri Lankā Prajathanthrika''', (Tamil) '''Samajavadi Janarajaya''') is 'n eiland en land ten zuidweste vaan [[India]]. 't Weurt bevolk door [[Sinhaleze]] in 't zuidweste en [[Tamil (volk)|Tamils]] in 't noordooste. Hoofstad is [[Kotte]]; de vreuger hoofstad [[Colombo]] dreug nog ummertouw d'n titel ''commercieel hoofstad''. Aander stei zien [[Dehiwala-Mount Lavinia]], [[Moratuwa]] en [[Jaffna]]. Sri Lanka ligk vaanajds cultureel tege India aon, meh is aanders es India in mierderheid [[boeddhisme|boeddhistisch]].

== Bestuurleke indeiling ==
Sri lanka is in nege [[provincie]]s verdeild:

* [[Centraol-Sri Lanka]]
* [[Oos-Sri Lanka]]
* [[Noord-centraol Sri Lanka]]
* [[Noord-Sri Lanka]]
* [[Noordwes-Sri Lanka]]
* [[Sabaragamuwa]]
* [[Zuid-Sri Lanka]]
* [[Uva (Sri Lanka)|Uva]]
* [[Wes-Sri Lanka]]

De provincies die mèt windstreke en/of "centraol" aongegeve zien höbbe 'nen officiële naom in 't Ingels.

== Demografie ==
De mierderheid vaan de bevolking, oongeveer 74% percent vaan de bevolking, is Sinhalees. Die spreke 'n [[Indo-Europese taole|Indo-Europese taol]], verwant aon de Indische taole wie 't [[Hindi]]. De res vaan de bevolking is groetendeils (18%) Tamil. Hun taol is [[Dravidische taole|Dravidisch]] en weurt ouch in India gesproke. De Tamils stoon ouch korter bij India op [[religie]]us gebeed: ze zien [[hindoeïsme|hindoes]] gebleve, dewijl de Sinhaleze ziech mierendeils tot 't boeddhisme bekierd höbbe. Wijer is 8% percent vaan de bevolking [[islam]]itisch en nog ins 8% [[christendom|christelek]], de gevolge vaan [[Arabiere|Arabische]] handelscontakte respectievelek [[Europa|Europese]] kolonisatie.

De oersprunkeleke bewoeners vaan Sri Lanka, de ''[[Vedda]]'s'', zien sterk in de minderheid en weure lankzaamaon in de Sinhaleze geassimileerd.

== Historie ==
In [[483 v.Chr.]] trok prins [[Vijaya]], verbanne oet noord-India, mèt e paar hoonderd strijers oet zie vaajerland eweg en stiechde 'n kolonie op Sri Lanka, wat al in de [[Veda]]'s geneump woort en altied ''Lanka'' hètde in Indische moond. Roond 300 v.Chr. kaom 't boeddhisme aon op 't eiland. Vreemp genoog is oondudelek wienie de Tamil 't eiland in bezit naome; umtot hun oerspunkelek land evels kortbij is en 't tösseligkend water oondeep, is 't woersjienelek tot ze al iewelaank eweg en trök nao 't eiland kóste reize. In de [[Middeliewe]] waor 't vaan tied tot tied oonrösteg, dewijl de Tamils ziech roond de [[dertiende iew]] definitief in 't noorde vestegde.

D'n iersten Europeaon dee Sri Lanka besjreef waor [[Marco Polo]], dee 't land in [[1292]] bezoch. De [[Portugal|Portugeze]] vestegde in [[1505]] hun ierste handelpos dao en breide hun [[kolonie]]s dao stèlselmaoteg oet. Nao conflicte vaan de [[Nederland]]e mèt Portugal vereuverde de ierste 't eiland in [[1655]]. Dit bleef zoe tot in [[1796]] de [[VK|Britte]] alle Nederlandse kolonies annexeerde. In [[1802]] woort Sri Lanka officieel 'n [[kroenkolonie]]. In de [[negetiende iew]] weurt 't eiland door de Britte gebruuk veur 't verbouwe vaan [[thee]] en [[kaneel]]. Tegeliek mèt [[Brits Indië]] weurt Sri Lanka in [[1948]] oonaofhenkelek.

Vaanaof deen tied waor 't land veurnaomelek in de greep vaan opstendege Tamils. In [[1959]] woort de premier vermaord, boemèt 'ne jaorelangen oorlog zouw beginne. De regering kaom de Tamils hei en dao tegemoot, zoe woort ouch 't Tamil tot officieel taol gemaak, meh de strijd góng door, en kaom in de jaore tachteg tot 'n huugdepunt. In [[1987]] woort e bestand geslote, wat drei jaor stand heel. In [[2002]] woort obbenuits e bestand euvereingekómme. De [[Tamil-tiegers]] höbbe e good deil vaan 't land onder hun absolute control. De [[tsunami]] vaan [[26 december]] [[2004]] brach de partije e bitteke korter bijein.

{{Azië}}

[[Categorie:Eilande]]