Bekiek brón van Samisch

{{dialek|Norbiks}}[[Samisch]] (Saami of Sami) is 'ne verzamelnaam vör de tale en taalvariëtete, die gekald werre dör de [[Saami]] in [[Sapmi]] in 't noorde va [[Noorwege]], [[Zjwede]] en [[Finlaand]] en in 't noord-weste va [[Rusland]].


== D'r naam Laps ==

D'r naam [[Laplandj|Laps]] wert dör de sjpraeëkers van de taal es 'n sjeldwaoërd ervare. In [[Scandinavië]], mae och in de vaktaal van [[taalkunde|taalkundige]] wert d'r naam Laps dan och, um die raej, neet mie gebroekt.

== Eenheed in diversiteet ==

In Finlaand en Noorwege is 't Samisch 'n officieel taal en in Zjwede 'n officieel [[minderheidstaal]].
't Samisch behuurt tut de [[Finoegrische tale]]. Um politiek-kultureel raejes wert 't Samisch es ing taal behandeld mae taalkundig bezieë geet 't um versjillende tale en taalvariëtete die neet allemaol onderling te versjtoeë zeunt. In totaal kalle 'n 35.000 Saami de taal. 't Gift in totaal 10 tale of variaante oeëvan d'r zis 'n eege sjrif haant. De veer aander werre tesame nog dör 'n 500 luuj gekald. De tale mit 'n eege sjrift heesje: Noord-Samisch; Lule-Samisch; Zuid-Samisch; Inari-Samisch; Skolt-Samisch; Kildin-Samisch.

== Toendra, palsa en rendeer ==

Wäörd die oorsjpronkelek oet 't Samisch sjtamme zeunt [[toendra]] en [[palsa]]. In 't [[Nederlands]] wert mit toendra väöral nao 'n [[klimatologie|klimaatzone]] verwaeze en in 't bezoonder nao de (haof) bevraore [[mossteppe]]. De Saami verwieze daomit nao 'n [[geografie|geografische gebied]]: n.l. 't bergachtige [[Noordpool]]gebied.
't Samisch haat mieë wie 400 waoërd vör [[rendeer]].

== Nordic Sami Council ==

In 1959 is d'r grensuvversjrejjende (Finlaand, Noorwege, Zjwede) ''Nordic Sami Council'' opgerich. Och al zeunt d'r nog vraoge op te losse wat 't rech op laand en natuurleke bronne aageunt, de Saami zeunt officieel erkind en in de Scandinavische leng is hun taal en kultuur 'n vak an de universitete.

== Internationaal Songfestival vör Europese minderheedstale ==

In 2006 waoërt 't [[Internationaal Songfestival vör Europese minderheedstale]] (Liet Lavlut) in [[Östersund]] [[Laplandj]] in [[Zjwede]] gehaowe. 't Muziekfestival waor in zis leng op d'r [[tillevies]] te zieë, oeëoonder och [[Nederland]] ([[Omroep Fryslan]]; Nederland 2; 1.1.2007 um 11 oor). D'r winnaar waor d'r groep dae in 't [[Samisch]] zong. D'r groep, jong [[Saami]] mèt kristalhelder sjtèmme in traditioneel klèjjer, makde 'n gesjlaagde combinatie van modern en traditioneel [[Joik]]-elemaente.  
{{Interwiki|code=se|Noord-Samische}}

[[Categorie:Finoegrische tale]]