Bekiek brón van Oeës-Bergs

{{Dialek|Heëlesj}}
[[Plaetje:Kleverlands_Oostbergisch.png|thumb|'t Oeës-Bergs es d'r zuudoeëstelige oetleuper van 't Kleverlands]]
't '''Oeës-Bergs''' ([[Duutsj]]: ''Ostbergisch'') is 'ne verzamelterm vuur dialekte die gekald weëde in e aantal gemindes in 't [[Bergisches Land|Bergs Land]]. In d'r volksmónk heesje ze dök "Bergisch" of sumpeleweg "Platt". Dit is evvel neet te verwarre mit de wetesjappelige benaming [[Bergisch]], want doamit weëde alling Limburgse dialekte gemind, wie 't [[Düsseldörper Platt|Düsseldörper]] of 't Solinger.

==Typologie==
't Oeës-Bergs is te definiëre es 'ne groop uueverganksdialekte tusje 't Zuud-Nederfrankisj en 't Leegsaksisj, wat me i [[Wesfale]] sjprik ("Westfälisch"). Durchdat d'r groop ten noordoeëste va g'n [[Uerdinger Linie]] (ik-ich) ligk, zint de dialekte verwant mit 't [[Kleverlands]]. Oeës-Bergs weëd doarum, zjus wie d'r ieëdergeneumde dialekgroop, óch waalens besjouwd es 'n variant van 't [[Nederlands]]. Tupisj vuur de Oeës-Bergse dialekte evvel is dat d'r ivlood van de Limburgse en Nederduutsje dialekte ónmiskenbaar is.

==Topografie==
Oeës-Bergs weëd gesjproke in 'n sjmaal sjtrook ten noordoeëste va g'n Uerdinger linie. De grens mit de Leegsaksisje dialekte weëd gevurmd durch de Eenheeds-pluralislien. Ten zuudoeëste van Remscheid valle de grenze va g'n Uerdinger en Benrather Linie (make-mache) same. 

Oeës-Bergse dialekte weëde gekald in de nieëkste plaatsje: [[Mölm]] (Mülheim an der Ruhr), [[Esse]]-Werde, Esse-Kettwig, [[Velbed]]-Langeberg, [[Wuppertal]]-Elberfeld, [[Remscheid]]-Lüttringshausen, Remscheid-Lennep, [[Radevormwald]], [[Hückeswagen]], [[Wipperfürth]], [[Marienheide]], [[Gummersbach]] en [[Bergneustadt]].

==Wetesjappelike documentatie==
De Oeës-Bergse dialekte woeëde vuur 't ieësj gedocumenteerd durch d'r [[Georg Wenker]] in [[1877]]. Heë besjouwde de mieëtste dialekte die in dit grensgebeed weëde gekald es variante van 't [[Nederduutsj|Wesfaals]].<ref>[https://bergischplatt.de/das-rheinische-platt/ bergischplatt.de: ''Das rheinische Platt'']</ref> Huuj maak me dök óngersjeid tusje Wesfaalse en Oeës-Bergse dialekte.<ref>[https://rheinische-landeskunde.lvr.de/de/sprache/sprache_themen/dialekte_beitrag.html LVR: ''Dialekte im Rheinland'']</ref>'n Sjtudie noa dialekgebroek hat aagetoeënd dat de dialekte weëde bedreig durch dialekverlees.<ref>Cornelissen 2008: p. 105.</ref>

==Literatoer==
* Georg Cornelissen (2008). Meine Oma spricht noch Platt: Wo bleibt der Dialekt im Rheinland? Köln, Greven Verlag.
* Georg Wenker (1877). Das rheinische Platt. Düsseldorf, Georg Wenker.

==Nuuet==
<references/>

== Externe links ==
* {{de}} [https://web.archive.org/web/20100822162550/http://www.rheinische-landeskunde.lvr.de/kompetenz/Sprache/rheinischer_sprachatlas/b5f0d9d9-af91-488e-90ff-901439aecfc2.htm Kaat van de dialekte in 't Rienlank]
* {{de}} [https://bergischplatt.de/ Website uuever Bergse dialekte (incl. vuurbilder)]

[[Categorie:Nederlands]]
[[Categorie:Noordrien-Wesfale]]