Bekiek brón van Nepal

{{dialek|Mestreechs}}
{{landjtabel|
| naomlandj = Nepal
| vlag = [[Plaetje:Flag of Nepal.svg|120px|Vlag van Nepal]]
| waope = 
| lokasie = [[Plaetje:LocationNepal.png|250px|Lokasie van Nepal]]
| taole = [[Nepalees]]
| hoofstad = [[Kathmandu]]
| staotsvörm = [[federalisme|Federaol]] [[rippubliek]]
| staotshoof = [[Bidhya Devi Bhandari]] (विद्यादेवी भण्डारी) (sinds 2015)
| lies = Lies vaan staotshoofde vaan Nepal
| titelhoofregering = vicepresident | naomhoofregering = [[Nanda Kishor Pun]] (नन्दबहादुर पुन)
| titelhoofregering1 = premier| naomhoofregering1 = [[Sher Bahadur Deuba]] (शेरबहादुर देउवा) (sinds 2021)
| km2 = 147.181 | pctwater = 2,8
| inwoeners = 30.327.877 (sjatting 2020) | deechde = 206
| munteinheid = [[Nepalese roepie]] | valutacode = NPR
| tiedzaone = +5:45
| fiesdaag = [[7 juli]]
| vouksleed = [[Sayaun Thunga Phool Ka]] (veer zien hoonderd blomme), [[Plaetje:Sayaun Thunga Phool Ka (instrumental).ogg]]
| tld = [[np]], [[.नेपाल]] 
| landjcode = NPL 
| tillefoon = 977
}}
'''Nepal''' ([[Nepalees]]: ''नेपाल'') is 'n republiek ingeklemp tösse [[China]] en [[India]], in 't [[Himalaya]]-gebergte. 't Land heet 'n relatief groete bevolking. Hoofstad is [[Kathmandu]], 'n ander stad is [[Patan]]. Wijer is de bevolking veural in dörper geconcentreerd, en wel in 't zuie vaan 't land, aongezeen 't noorde oet [[hoeggebergte]] besteit. D'n top vaan de [[Mount Everest]] ligk op de grens mèt Sjina.

== Bestuurleke indeiling ==
Nepal is verdeild in 14 zones (''anchal'').
{|
|
* [[Bagmati]]
* [[Bheri]]
* [[Dhawalagiri]]
* [[Gandaki]]
* [[Janakpur]]
* [[Karnali]]
* [[Koshi]]
|
* [[Lumbini]]
* [[Mahakali]]
* [[Mechi]]
* [[Narayani]]
* [[Rapti]]
* [[Sagarmatha]]
* [[Seti]]
|
|}

== Demografie ==
Nepal is 'n multi-[[cultuur|cultureel]] en multi-[[volk|etnisch]] land. De veurnaomste etnisch indeiling kin gemaak weure op basis vaan [[taol]]verwantsjap. De veurnaomste taol is 't [[Nepalees]], 'n [[Indo-Europese taole|Indo-Europese taol]] die door zoen 49% vaan de bevolking gesproke en door e good deil vaan de res verstande weurt. De twiede groetste taol is 't [[Maithili]] (12%); daonao koume 't [[Bhojpuri]], [[Tharu]] en [[Tamang]]. Me tref in Nepal veurnaomelek 't [[hindoeïsme]] aon, dewijl 'n minderheid 't [[boeddhisme]] praktiseert en 'n nog kleiner minderheid d'n [[islam]]. De inheimse religie is 't [[Kirant]], wat hei en dao nog beoefent weurt.

== Historie ==
Dewijl de Kirant ziech al vreug in Nepal vestegde is 't land zeker vaanaof de zesde iew veur Christus oonder Indiasen invlood, zoewel politiek es cultureel, gewees. Zoe regeerde keizer [[Asoka]] euver 't gebeed en woort [[Boeddha]] hei gebore. Sins oongeveer 900 regeerde hei lokaal veldhiere, die ziech oonderein bevochte tot in [[1768]] [[Prithvi Narayan Sjah]] Kathmandu vereuverde en keuning vaan gans Nepal woort. Vaan [[1814]] tot [[1816]] kaom Nepal in oorlog mèt de [[Vereineg Keuninkriek|Britte]]; wie de lèste d'n oorlog wónne mós Nepal [[Sikkim]] en [[Tarai]] aofstoon. Later kraog Nepal Tarai weer trök. Nepal bleef noe tot [[1948]] e Brits [[protectoraot]]. In [[1846]] pleegde [[Jung Bahadur Rana]] 'n staotsgreep en zètde de Sjah-dynastie aof. Pas in [[1951]] kraog Nepal weer 'ne keuning, dee door de nui staot India aongestèld woort. Oonder keuning [[Birendra van Nepal|Birendra]] ([[1972]]-[[2001]]) raakde Nepal in 'n iezere greep, die pas roond 1990 weer verslapde. Evels oontstoont in deen tied 'n rebellebeweging vaan [[maoïsme|maoïste]], boemèt 'ne lange börgeroorlog geveurd woort. In 2001 voont in Kathamndu e keuningsdrama plaots boebij kroenprins [[Dipendra van Nepal|Dipendra]] de keuning en e deil vaan zien familie doedsjoot. Daonao sjoot heer ziechzelf door de kop. Birendra zie broor Gyanendra besteeg d'n troen.

Op [[28 december]] [[2007]] stumde 'n euvergroete mierderheid in 't Nepalees parlemint veur aofsjaffing vaan de monarchie. De Nepalese Groondwètgevende Vergadering besloot op [[28 mei]] 2008 dees wèt officieel in wèrking te stèlle, woemèt 't Keuninkriek Nepal is euvergegaange in de Democratische Federaal Republiek Nepal. Op [[11 juni]] [[2008]] verliet Gyanendra 't keuninklek pelies, boenao op [[15 juni]] de nationale vlag woort gehese en 't pelies 'n museum woort. De [[democratie]] brach evels mie bureaucratie en corruptie. In [[2015]] kaom 'n nui [[Groondwèt]] tot stand, meh ouch die kós neet op brei steun rekene, want sommege etnische gróppe in 't vlake zuie veulde ziech daodoor achtergestèld ten opziechte vaan de bergbewoeners.

<br><gallery caption="Nepal">
Kathmandu-Vishnu-02-2007-gje.jpg|Kathmandu
Budhanilkantha-Vishnu-52-Priester-2007-gje.jpg|Budhanilkantha
Bhaktapur-Taumadhi Tole-18-Nyatapola-Bhairava Mandir-2015-gje.jpg|Bhaktapur
Patan-Palast-Sundhara Chowk-38-Vishnu+Laxmi auf Garuda-2015-gje.jpg|Patan
Phakding-34-Tragtiere werden bepackt-2007-gje.jpg|Himalaya
Lobuche to Gorak Shep-22-Geroell-Traeger-2007-gje.jpg|Himalaya
Mustang-Tangbe to Chhusang-52-Konglomerattuerme-2015-gje.jpg|Mustang
Changu Narayan-Garuda Narayana-64-west-2013-gje.jpg|Changu Narayan
</gallery>

{{sjtumpke}}
{{Azië}}

[[Categorie:Nepal| ]]