Foton
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
E foton is 'n elementair deilke, 't quantum van leech en al anger vörm van lektromagnetische straoling en 't is ouch de krafdraeger veur de lektromagneetkraf. d'n Invlood van dees kraf kan gemaekelik waere gezeen op zowaal micro- es macroniveau, went e foton haet gein rösmassa, wodoor interaksje op lang aafstenj toegelaote wuèrtj. Wie al de elementair deilkes waere fotone allewiel 't bèste verklaortj aanhandj de kwantummechaniek en vertuène ze eigesjappe van zowaal golve es deilkes.
Fotone kinne op versjillige waeg waere gemaak, wie door emissie oet 'n elektron det trögkvèltj in 'ne liègeren innerzjiebandj. Fotone kónne ouch waere opgewèk oet nucleair euvergeng, de interaksje tösse e deilke en 'n antideilke en eder variaasje in e lektromagneetveldj die lektromagneetstraoling es gevolg haet.
Fotone waere beïnvleudj door de zwaordjekraf.
| Fysische deilkes | |
|---|---|
| Atomair deilkes: | Molecuul ∙ Atoom ∙ Ion |
| Subatomair deilkes: | Nucleon ∙ Atoomkaer |
| Bosone: | Foton ∙ Gluon ∙ W-boson ∙ Z-boson ∙ Higgsboson ∙ Graviton ∙ Kaön ∙ Pion ∙ Meson |
| Fermione: | Quark ∙ Lepton ∙ Neutrino ∙ Elektron ∙ Positron ∙ Muon ∙ Tau ∙ Proton ∙ Neutron ∙ Baryon |