Tadzjieks Arabisch
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Tadzjieks Arabisch is 'n Afro-Aziatische spraok, specifieker 'n vorm van 't Semitische Arabisch, die gekaldj wuuertj in Tadzjikistan, inne Khatlon Provincie, inne dörper in 't Vakhsh-daal enne stei Kuliab en Leninabad. De spraok wuuertj gekaldj door zoea 1.000 luuj, mit 'n ganse bevolking van 6.000 in alle lenj, en haet de ISO 639-3 code abh.
Anger name veure spraok zeen Bukhara-Arabisch, Buxara-Arabisch, Jugari en Tajiji-Arabisch.
't Wuuertj nag slechs door e paar luuj in Tadzjikistan gekaldj en gesjreven in 't Arabisch sjrif. De spraekers versjuve nao 't Tadzjieks; van diglossie mit 't Modern Standerd Arabisch is gein spraok. De spraekers doon aan endogamie en verminge zich neet mit spraekers van anger spraoken en zeen islamitisch (Hanafi-Soenni).
In Afghanistan wuuertj de spraok nag door zoea 5.000 luuj gekaldj (1967), es Balkh-Arabisch, en det aantaal nump aaf. 't Wuuertj gekaldj inne Balkh Provincie, in 't distrik van Dawlatabad, inne plaatse Yakhdan en Kushalabad, en inne Jawzjan Provincie inne distrikte Mingajik (inne plaats Sultan Arigh) en Sheberghan (inne plaats Hasanabad). De spraok wuuertj heim en inne gemeinsjap gebroek. De spraekers höbben 'n positieve opstèlling taengeneuver 't Tadzjieks Arabisch en gebroeken ouch 't Dari en Tadzjieks. Ze gebroeken 't Arabisch sjrif en ouchal kinne sómmige 't traditioneel Arabisch laezen, 't is neet aannummelik det 't litteratuur in 't Tadzjieks Arabisch van Afghanistan guuef. De spraekers zeen euverwaegendj Soenni-islamitisch.
Tródsdet gein anger luuj in Afghanistan dees variant van 't Arabisch spraeken, is 't good meugelik det sómmige anger luuj 'n mingeling van 't Arabisch en 't Dari gebroeke wen zie mit moderspraokspraekers van 't Tadzjieks Arabisch in Tadzjikistan kalle.
De spraokstatus veur dees spraok is bedreig (6b); det beteikentj det de spraok gebroek wuuertj veur persuuenlike communicatie door alle generaties, meh det 't aantaal spraekers aafnump.
Classificatie
[bewirk | brón bewèrke]Brón
[bewirk | brón bewèrke]| Arabische dialekte | |||
|---|---|---|---|
| sjtadsdialekte | boeredialekte | bedoeïenedialekte | |
| Maghrebiens | Maltees | Marokkaans, Algeriens, Tunesisch | Libisch, Saharaans, Hassanisch |
| Niel en Tsjaad | Egyptisch | Saïdisch, Soedanees, Tsjadisch | |
| Levantiens | Naord-Levantiens (Libanees/Wes-Syrisch), Zuud-Levantiens (Palestiens), Cypriotisch | ||
| Peninsulair | Hedzjazi | Jemenitisch en Somalisch | Nadzjdi, Golf (incl. Koeweiti, Bahreins, Omaans, Dhofari) |
| Mesopotamisch Arabisch | Maslawi (Naord-Irakees/Oes-Syrisch) | Irakees | |
| Centraal-Aziatisch | Oes-Iraans, Oezbeeks, Tadzjieks | ||
| N.B.: De Marokkaanse en Algeriense dialekte zeen deils sedentair, deils bedoeïens in oersjprunk. Ouch anger sedentair dialekte kènne bedoeïensen invlood. | |||