Santiago de Compostella
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Santiago de Compostella (in ’t Sjpaans Santiago de Compostela) ies 'n plaats in ‘t Noord-Weste van Sjpanje. In de sjtad ziet ’t Galicisch besjtuur. Ze haet 90.000 inweunersj, woavan 1/3 sjtudente. Zie ies al ièwe 'n belangriek baevaartsoord. Door gans Europa loupe vaste routes langs pleisterplaatse, 'hospitia', riechting dees pelgrimsplaats.
’t Ièrsjte deil van de naam kump van San Jago (Sint Jaokob). Compostella geit truuk op 't Latiense Campus Stellae (sjterreveld), dat verwies nao ’n sjter, die ’t gebeinte van de heilige Jaokob zou höbbe aangeweze. In 1985 woort de ouw sjtad door Unesco tot waerelderfgood verklaord.
Jacobus de Meerdere[bewirk | brón bewèrke]
De heilige Jaokob (Sjpaans: Santiago) waor de zoon van de Galilese vösjer Zebedeüs en Maria Salome. Hae weurt ouch Jaokob de Meerdere geneump umdat hae de oudste zoon waor. Later zal hae eine van de 12 apostele van Jezus zin, same mèt ziene broor Johannes en ziene naef Jaokob de Mindere.
Jaokob weurt aafgebeeld es ‘ne pelgrim op weeg nao Santiago. Aan ziene hood en op zien boorsj dreug hae de zgn Sint-Jaokobssjelp. Die sjelp weurt later, saer de 12e ièw, 't symbool van de pelgrim nao Santiago de Compostela.
Ziene fièsdaag vèlt op 25 juli.
Legende[bewirk | brón bewèrke]
Rónd de 6e ièw begint 't verhaol dat Jacobus de Meerdere in Sjpanje zou zin gewaes. ‘t Graaf mèt zien gebeinte weurt begin 9e ièw gevónge in Galicië, Sjpanje. 't Gevolg ies: pelgrimage nao San Jago (Sint Jaokob) ofwaal Santiago de Compostella. In de reformatie löp de aandach get truuk meh saer de echheidsverklaoring van de relieke door Paus Leo XIII in 1881, bleujt de pelgrimage tot op de daag van huuj. Bove zien graaf ies de basiliek geboewd.
Basiliek[bewirk | brón bewèrke]
De basiliek en kathedraal van Santiago de Compostella ies ’n kruuskèrk oet 1077, geboewd op fundamente van ’n ièrder kèrk oet 800. ’t Geboew ies 97 m lank en 22 m hoag en tuènt versjillende sjtiele. ’t Zuud-portaol ies in romaans, ’t wesportaol barok, de noordkant neo-classisistisch en de kloastergank gotisch. In de kèrk bevingk ziech ‘n ca 1,60 m groat wierouksvaat, in 1851 gemaak door de goudsjmeed José Losada. Op fièsdaag weurt ’t gebruuk en aan touwe aan ’t plafón opgehange.
Veurname[bewirk | brón bewèrke]
Limburgse veurname, aafgeleid van Jacobus zint: Jack, Jacques, Jaqueline, Zjaak, Jaco, Jaokob, Cobus en Kuèb (Kuuëb).