Michiel (aartsingel)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Michiel is 'ne aartsingel. Op 't Concilie van Mainz in 813 waoërt besjlaoëte dat z'ne naamdaag d'r 29e september waoërt. In 't jaor 493 waor óp dae daag in Roeëme 'ne basiliek gewiejd op de plaatsj oeë d'r aartingel e paar mond d'r vör versjaene zów zieë. Machiel waoërt gezieë es d'r aanveurder van de hiemelse heersjare, d'r lichtende sjtrijder taege d'r duvel en z'n trawaante. E versjloog d'r satan in de vörm van 'ne draak. Michiel waor ooch d'r begeleider van de zieële van de doeëj nao 't hiernamaals. E woog de zieële van de doeëj en brach de rechtvaardige nao d'r hieëmel en sjtortte de zondaars in 't vagevuur.

Van herfstfeest via oogstfeest nao keenderfeest

Seent-Michiel haat d'r owwere doeëdecultus - oeëin Wodan, hieër van de doeëje, de Wil Jach aanveurde en Holda, Perchta of Hella, Bertha de doeëj nao 't doeëjeriek begeleidde - gekerstend en inins van d'r vrówweleke componaent oontdoeë. In de oetdrökking owwieverzaomer is dat elemaent evvel behaowe. D'r tied van 't jaor, 't begin van d'r Germaanse weenter, haat warsjienglek ooch te make gehad mèt 't vassjtèlle van d'r naamdaag. 't Begin van d'r weenter waor in 't Germaanse gebied e belangriek feest, oeëóp rech gesjpraoëke waoërt en óp väöl plaatsje groeëte jaormaarte gehaowe waoërte.

Pas in de middelieëwe verenderde 't herfstfeest in e oogstfeest, oeëdör ooch de vering van Seent Michiel verenderde. Zoe wert 29 september geneumd es lètste daag öm appele te oogste. Öm de herfstoogste te vere waoërt in Ingelaand de Michaelsgans gaeëte. In 1773 waoërt in Pruise d'r zoondèg nao 29 september oetgerope es Erntefest.

In Vlaandere lag me e bruudsje oonder 't kusse van de sjlaopende keender; in Zjwitserlaand vloog Michiel tiendens de mis van hoes nao hoes öm gesjaenke achter te laote. Dis lète gebroeke haant paralelle mèt de vering van Seent-Maeërte en Seenterklaos in dae zin dat de feestdaag keenderfeeste waoërte.