Mesopotamisch Arabisch
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Mesopotamisch Arabisch of Irakees is 'n Afro-Aziatische spraok, specifieker 'n vorm van 't Semitische Arabisch, die gekaldj wuuertj in Irak, Iran, Syrië en Törkieë. De spraok wuuertj gekaldj door zoea 15.100.000 luuj in alle lenj biejein en haet de ISO 639-3 code acm.
Anger benaminge zeen Arabi (in Iran), Baghdadi, Furati, Irakees Arabisch, Mesopotamisch Gelet-Arabisch, Mesopotamisch Qeltu-Arabisch en Naord-Syrisch Arabisch. 't Is 'n VSO-spraok die gesjreve wuuertj in 't Arabisch sjrif.
In Irak, wo de spraok de de facto wirkspraok is, wuuertj 't Mesopotamisch Arabisch gekaldj door 11.500.000 luuj inne gebiede róndje Tigris enne Eufraat. De dialekte zeen verdeildj in drie clusters: Anatolisch, Eufraat en Tigris. Geografische en sectarische verdeilinge correspondere mit Irakese dialekte. De daachelikse standerd is gebaseerdj oppe spraok van Bagdad. 't Guuef ouch Bedoeïendialekte. De Mesopotamische variant is óngerhandj neet verstaonbaar veur spraekers van bepaoldje anger variante van 't Arabisch. 't Wuuertj gebroek oppe radio enne tillevies. De spraekers zeen islamitisch (sji'itisch, soenni), kristelik, joeads en jezidi.
In Iran guuef 't 1.200.000 spraekers inne pervincie Khuzestan, ane zuudwèstelike kantj vanne Zagros-berg, langs de Shatt al Arab-reveer. 't Wuuertj es 'n twieëdje spraok gebroek door spraekers van 't Mandaïsch. Spraekers zeen islamitisch (sji'itisch, soenni).
In Syrië wuuertj 't Mesopotamisch (Eufraat-cluster) door zoea 1.800.000 luuj gekaldj, veurnamelik in 't oeaste van 't landj. De spraekers zeen kristelik, islamitisch en joeads.
De spraok (Anatolisch cluster) wuuertj ouch nag door róndje 100.000 luuj in Törkieë gekaldj. Die woeane veural inne provincies Diarbakir, Mardin en Siirt. De spraekers hie zeen kristelik en joeads.
De spraokstatus veur dees spraok is wied-gecommuniceerdj (3) in Irak; det beteikentj det de spraok gebroek wuuertj ónger 't wirk en inne media óm spraokversjille door 'n ganse regio te euverbrögke zónger det die 'n officieel status haet, en laevetig (6a) in Iran, Syrië en Törkieë; det beteikentj det de spraok gebroek wuuertj veur persuuenlike communicatie door alle generaties en det de situatie haadbaar is.
Classificatie
[bewirk | brón bewèrke]Brón
[bewirk | brón bewèrke]| Arabische dialekte | |||
|---|---|---|---|
| sjtadsdialekte | boeredialekte | bedoeïenedialekte | |
| Maghrebiens | Maltees | Marokkaans, Algeriens, Tunesisch | Libisch, Saharaans, Hassanisch |
| Niel en Tsjaad | Egyptisch | Saïdisch, Soedanees, Tsjadisch | |
| Levantiens | Naord-Levantiens (Libanees/Wes-Syrisch), Zuud-Levantiens (Palestiens), Cypriotisch | ||
| Peninsulair | Hedzjazi | Jemenitisch en Somalisch | Nadzjdi, Golf (incl. Koeweiti, Bahreins, Omaans, Dhofari) |
| Mesopotamisch Arabisch | Maslawi (Naord-Irakees/Oes-Syrisch) | Irakees | |
| Centraal-Aziatisch | Oes-Iraans, Oezbeeks, Tadzjieks | ||
| N.B.: De Marokkaanse en Algeriense dialekte zeen deils sedentair, deils bedoeïens in oersjprunk. Ouch anger sedentair dialekte kènne bedoeïensen invlood. | |||