Hölster Heinke
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Venloos. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Hölster Heinke (ouk bekind es: Schinderhinke) waas 'nen bekinde struùkrouver dae ómtrent 1750 in de umgaeving van de stad Venlo laefde. Hae woort gevraes door vuuel luuj, veurnamelik door boere, marskramers (róndtrekkende handelare) en riezende luuj. Zeen wirkgebeed waas mit naam de bósse t'n oëste van Venlo en de Maosterasse tösse Venlo en Zwame. Platse waor zien aanwaezigheid geneump wird, zeen d'n Hulsterhof, de Mergelstraot, mer ouk de Meerlose Heide, det 'n stök naordeliker leejt. Óp ziene tôchte woort hae vergezeld door zeen zigeunervrouw Zwarte Trui en zaeve ander rouvers. Schinderhinke woort in 1753 opgeknoup op de Maagdenberg, mer in 't vólksverhaal woort hae geraadbrak en zien vrouw en de rouvers woorte opgehange, naodet zie woorte verraoje door 'nen boer óp d'n Hulsterhof, wao hei ónderdoekde veur de justitie.
Achtergrónd
[bewirk | brón bewèrke]Hölster Heinke beroufde veurnamelik ónbeschirmde häöffer óp 't land um Venlo. In 't begin richde hae zeen aandach op de zoeëgeneumde wervers: rónselaars die in deens van de keuning Frederik Willem I van Pruses jónge soldate wirfde veur 't Prusische leger. Mit dees acties krieg hae vuuel lóf van de plaotselike bevólking, mer later góng Heinke euver tót plundering en berouvinge, wao hae miër aafzakde nao de bebósde en heuvelechtige streik tösse Venlo en De Ruiver.[1]
Herkóms van de naam Hölster Heinke
[bewirk | brón bewèrke]De struukrouver waas bekind ónder de twieë name, die 't zelfde beteikene. De naam Hölster Heinke kump van d'n haof Hulsterhof, wao hae mit d'n regelmaat ónderdoekde. Heinke, en ouk hinke in Schinderhinke, verwies nao zienen eigelike naam: Heinkes. Dit kan ouk verwieze nao 't Prusese waord Henker, det beul beteikent. 't Waorddeil Schinder, oét de ander naam Schinderhinke, verwies nao de archaïsche naam veur 'ne (paerde)vilder, mer 't betaekent ouk slachter of beul, allewaal veróndersteld wuuert det hae de zeun dae van mót zien. Schinder en H(e)inke slaon daorum ouk óp zeen wirkwies: naodet Hölster Heinke de luuj beroufde, woorte zie dök ouk gedoeëd en mit ein stein um d'n hals in de Maas gewórpe.
Schelkensbaek
[bewirk | brón bewèrke] Betrach Sjelkensbaek veur 't hoofartikel euver dit óngerwerp. |
Kórt beej hoès de Mergelstraot tösse de plaotse Belvend en De Ruiver, struimp de Schelkensbaek. Get wiejeróp, in de bósse, woorte door de rouvers stökke draod euverdwars gespanne beej ein doorwardbare plaots in de baek. Es emes zich verstukde aan de draod (en me kôs ouk neet de draod óntwieke), klèngelde de bel ( 't schelke), zoeëdet de ruivers gewaarschuwd woorte. Umdet de doorwaerdbare plek ónderdeil van de ennige route tösse Venlo Remund waas in de umstreike, kaome dao vuuel passante langs, det dan dök resulteerde in plunderinge. [2]