Frans Erens

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Hoes De Kamp, geboortehoes van Frans Erens in Sjaasberg. Hie sjteit allewiel 't gemeintehoes van Landgraaf

Plaquette ter ière van Erens aan de Sint-Maartenshoof in Vroenhof (Houtem)

Maria Joseph Franciscus Peter Hubertus (Frans, ooch dèk François ) Erens (Sjaasberg, 23 juli 1857 - Houtem, 5 december 1935) waor 'ne Nederlandse sjriever en literatuurcriticus, aafkómstig oet Limburg. Hae waor eine van de Tachtigersj en weurt ouch waal ins de katholieke Tachtiger geneump.

Erens volgde 't gymnasium op Rolduc in Kèrkrao. Daonao begint hae aan 'n sjtudie filosofie es veurbereiding op 'n sjtudie veur 't preestersjap op 't seminarie Rolduc. Hae wol toch geine preester were en vanaaf 1876 sjtudeerde hae rechte in Leie, Bonn, Paries en Amsterdam. Hae promoveerde in 1888 op 't proofsjrief Strafbare bevoordeeling van schuldeisers bij faillissement en vestigde ziech e jaor later es advocaat in Amsterdam.

Vanaaf 1883 sjreef Erens kritieke en besjouwinge, veural euver Franse literatuur. Hae raakde bevrund mèt sjrieversj en diechtersj wie Lodewijk van Deyssel, Willem Kloos, Albert Verwey en ander Tachtigersj. In 1886 woort hae mètwèrker bie De Nieuwe Gids, woa-in hae essays en proza publiceerde. 't Prozagediech, dat Erens lièrde kènne via 't werk van Charles Baudelaire, introduceerde hae in Nederland in 1886 in De Nieuwe Gids. Vanaaf 1914 goof Erens de advocatuur op en woort hae voltieds sjriever. Hae verhuusde dèks, zoawaal binne es boete Nederland, en vestigde ziech in 1927 definitief in de Sint-Maartenshoof in Vroenhof (Houtem) Aan de moer van dees boerderie hingk saer 1985 'n gedinkplaat. De sjriever weurt in Houtem ouch nog ge-ièrd mèt 'n buste in 't park van Chateau Sint-Gerlach.

Vanaaf 1895 sjreef Erens veurnamelik reisbesjrievinge. Rónd 1910 begoes hae ouch te sjrieve euver Limburg. Hae haet 'n inkel sjtök in 't Limburgs ('t Sjeter dialek) gesjreve. Erens maakde vertalinge, bieveurbeeld van werke van Aurelius Augustinus en Jan van Ruusbroec.

Van 1985 tot 2005, woort de Frans Erenspries, ingesjtèld door de gouvernäör van Nederlands Limburg, oetgereik veur literair proza, memoires, biografieë en poëzie. In 2005 woort de pries aafgesjaf vanwege 't "elitair karakter" dat d'r aan verbónge zou zin.

Bibliografie

• 1893 - Dansen en rhytmen
• 1906 - Literaire wandelingen
• 1912 - Gangen en wegen
• 1922 - Toppen en hoogten. Litteraire Kritieken
• 1922 - Vertelling en mijmering
• 1923 - Berbke (ièrder versjene in 1892 in De Nieuwe Gids)
• 1924 - Litteraire overwegingen
• 1928 - Litteraire meeningen
• 1931 - Stille steden
• 1938 - Vervlogen jaren, biografie in Houtem St. Gerlach opgetekend door zien vrouw, die, volges Jean Frins, neerlandicus, ouch interessant is veur Nederlandse en Franse literatuursjtudie euver dae tied
• 1941 - Suggesties. Critieken, Invallen en Verbeeldingen
• 1985 - Frans Erens over Limburg . Sjetse, herinneringe, vertèllinge en besjouwinge, bezörg door Harrie Prick, Jan Notten en Lou Spronck.

Miè wete

• Herdenkingsartikel vör Frans Erens: De verstilde revolutionair - Een nieuwe visie op persoon en dichterschap van de Limburgse Tachtiger, in 't orgaan van LGOG, De Maasgouw dör Jean Frins.