Aels (absint-alsem)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Aels of absinth-alsem of ouch ruuksel geneump, (Artemisia absinthum) ies 'n plant van 't gesjlach Artemisia (nao de Griekse godin Artemis) en van de composietefamilie. 't Kroed kump algemein veur langs waeg op zandgrónd, in de duine, in Zuud-Limburg langs ’t sjpoor en in beemde. De huègde geit tot 120cm. De bleuj ies van juli tot september mèt roumgael bleumkes. Aels ruuk sjterk en vlege woorte vreuger weggejaag door op de vloere ruuksel te sjtruije. De olie oet de plant ies vergieftig. Aels ies gebruuk es geneeskroed veur de maag. 't Weurt ouch toegepas bie ’t make van likeur (absint). Deile van 't bitter kroed ziette in 'n typisch Limburgs dröpke, 't aelske.
De plant weurt, vanwege zien beteikenis, gebruuk in de kroedwösj.
'ne Ander plant die in 't plat aels weurt geneump ies bijvoet oet dezelfde plantefamilie. 'n Kènmerkend versjil ies de ruèdlige sjtengel van bijvoet.
Lèt good op 't veurbehawd bie medische informatie. Gank bie gezóndjheidsklachte nao 'nen hoesdokter. |