Juliana vaan de Nederlen

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Juliana van Oranje-Nassau
Kunegin der Nederlenj
175px|center
In functie van	31 augustus 1948
tót	30 aprèl 1980
Veurgegange door	Wilhelmina
Opgevolg door	Beatrix
Gebaore	30 aprèl 1909
Gesjtórve	20 miert 2004
Echgenoet(e)	Bernhard van Lippe-Biesterfeld
Religie	Nederlands Hervörmp

Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina (D'n Haog, 30 april 1909 - Soestdijk, 20 miert 2004), Prinses vaan Oranje-Nassau, Prinses vaan Lippe-Biesterfeld, waor keuningin der Nederlen vaan 1948 tot 1980. Ze volgde häör mojer, Wilhelmina, en abdiceerde te geunste vaan häör ajdste dochter Beatrix. Zie waor bekind es pacifistisch en lag groete naodrök op 't leie vaan e zoe gewoen meugelik leve.

Biografie

Jäögjaore

Juliana waor eineg keend vaan keuningin Wilhelmina en prins Hendrik. Häör mojer had teväöre neet meender es veer miskraome gehad en 't land waor opgeloch tot noe 'n troenopvolgster gebaore waor. Häör jäög doorleep de prinses op 't paleis, al woort ze e bitteke meender aofgesjèrmp es Wilhelmina in de häöre: ze zaot in e kleske mèt inkel ander veurnaom meidskes. Häör studie deeg ze in Leie. Dees studie waor gaans en gaar op 't keuningsjap touwgespits. Aon 't ind kraog ze 'n ieredoctoraot, wat evels mer 'n formaliteit waor en traditioneel door de Rieksuniversiteit Leie aon keuninge en kroenprinse woort oetgereik.

Jóng houweliksleve

Op 7 januari 1937 trojde ze mèt d'n Duutse prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld. Oet hun houwelik woorte veer kinder, al prinseskes, gebaore: Beatrix (1937), Irene (1939), Margriet (1943) en Christina (1947). Ze gónge woene op Paleis Soestdijk. Ze beuigde de kinder e zoe normaol meugelik leve te geve, al waor dat door d'n ingevallen Twiede Wereldoorlog neet ech meugelik.

Bij d'n inval vaan de Duutsers in mei 1940 vlöchde 't gezin iers mèt keuningin Wilhelmina nao Londe, meh góng al snel euver nao 't veileger Canada. Volges väöl lui kaom ze e stök zelfstendeger oet dees ballingsjap, umtot ze dao häör ma, en in de lèste jaore ouch häöre maan mós misse (dee ziech es militair mèt d'n oorlog bemeujde).

Regint- en keuningsjap

In 1947 woort Juliana al es regintes aongestèld, en op 31 augustus 1948 moch ze nao de kroening in Amsterdam de mach euvernumme. Es keuningin zètde ze häör haandteikening oonder 't tractaot wat de oonaofhenkelikheid vaan Indonesië reigelde. In 1953 góng ze nao de Watersnoedramp persuunlik nao Zieland veur de bevolking e haart oonder de riem te steke. Hiel get meender gewaordeerd woort de Greet-Hoffmansaffair vaan 1956 woebij ze oonder invlood vaan 'n divinatrice kaom en pacifistisch ideeë cultiveerde. Zoe hoolt ze veur de NATO 'n anti-oorlogstouwspraok. Dit leide bekaans tot 'n sjeiing mèt häöre maan.

In de jaore zesteg, oonder premier Piet de Jong, woort 't wekeliks gesprek tösse premier en staotshoof ingeveurd. In de jaore zeveteg, wie de monarchie de weend tege had, regeerde ze standvesteg, al kaom ze in groete probleme mèt de Lockheed-affair vaan prins Bernhaed in 1975. Ze dreigde dao in de regering nog aof te trejje. In datzelfde jaor leide ze 'n tiedelike regering vaan nationaol einheid.

Op 30 april 1980 abdiceerde ze te geunste vaan Beatrix, op de Amsterdamse Dam, boe 't door rèltrampers zoe oonrösteg woort tot ze meujte had häör abdicatie aon te kundege.

Leve vaanaof de abdicatie

Es prinses blaof ze ziech - gooddeils achter de sjirme evels - inzètte veur publieke belange, veural veur gooj doele. Vaanaof 1995 gónge häör lichamelike en geistelike gezoondheid achteroet, en nao 1998 versjeen ze neet mier in publiek. Ze storf in de nach vaan 19 op 20 miert 2004. Häör begraofenis waor op häör eige verzeuk optimistisch vaan toen en zoonder prijzende touwspraoke.